Artikel: 1974060204 Titel: Diverse mededelingen Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1974 Auteur(s): Bestuur Oud Zoeterwoude
1. Onze penningmeester de Hr. Moons, zou het heel erg prettig vinden, als U Uw donaties over 1974 zoudt willen voldoen, voor zover dat nog niet is gebeurd. U kunt storten op giro 2633149 t.n.v. de Stichting "Oud-Zoeterwoude", of via Uw bankrelatie op ons nummer 37.53.04.517 bij de RABO-bank te Zoeterwoude. DOE HET NU.
2. "De Zeven Zaligheden" Het op de jaarvergadering opnieuw uitgegeven werk van de Hr. Roozen, is
1. Onze penningmeester de Hr. Moons, zou het heel erg prettig vinden, als U Uw donaties over 1974 zoudt willen voldoen, voor zover dat nog niet is gebeurd. U kunt storten op giro 2633149 t.n.v. de Stichting "Oud-Zoeterwoude", of via Uw bankrelatie op ons nummer 37.53.04.517 bij de RABO-bank te Zoeterwoude. DOE HET NU.
4. Bibliografie Zoeterwoude.
Door de Hr. C. Kroon, uit Leiden, is een uitgebreide bibliografie samengesteld over publikaties en mededelingen, welke betrekking hebben op de Gemeente Zoeterwoude, ook wat betreft haar vroeger veel uitgebreider territorium (van de Vink tot Wilsveen).
We gaan dan een bezoek brengen aan de oude dorpskerk te Zoeterwoude, dus wat dichter bij huis.
43.
Artikel: 1974060405 Titel: Verslag van de algemene donateursvergadering Rubriek/subrubriek: Algemeen / Jaarvergaderingen
Verschenen in: 1974 Auteur(s): Bestuur Oud Zoeterwoude
Gehouden op 13 maart in "Ons Huis" te Zoeterwoude. Vz. Mevrouw Kortmann heet het 30-tal aanwezigen hartelijk welkom. Vervolgens geeft Mevrouw v. Hartevelt een overzicht van de excursieplannen. Maandag 18 maart staat een bezoek aan de pottenbakkerij Zaalberg op het programma, terwijl op 1 mei kasteel Duivenvoorde zal worden bezocht.
gehouden op 13 maart in "Ons Huis" te Zoeterwoude.
De voorzitter wendt zich vervolgens in een dankwoord tot de Hr. L.C.J. Roozen, auteur van het boekje "De Zeven Zaligheden van Zoeterwoude".
44.
Artikel: 1974060811 Titel: Zoeterwoude in de middeleeuwen (2) Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Middeleeuwen
Verschenen in: 1974 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
Van de hel naar de hemel. Hoogstwaarschijnlijk hebben de eerste ontginners van het "Zwieterwoud" de gronden niet alleen rijp gemaakt voor het gebruik als weiland, maar ten dele ook voor het verbouwen van koren. Want in het ontvangboek van pastoor Johan Willem Jansen, dat in 1274 begint, is niet enkel sprake van tienden geheven van kalveren, lammeren en biggen, doch ook van korentienden, die met name in het Westeinde en het Gelderswouderbroek geheven werden. Voor deel 3 zie ook artikel 1975061215
Zoeterwoude in de middeleeuwen (1276-1514). (Vervolg).
Daar dus de Zoeterwouders hun bestaan in landbouw en veeteelt vonden, is het wel typerend, dat men als een gewichtig feit vermeldt, hoe een boer uit Zoeterwoude in 1350 het nut van bemesting ontdekte en deze op zijn land in praktijk bracht. Die bemesting bestond dan uit een mengsel van uit de omliggende sloten gehaalde bagger vermengd met koemest.
In de extra belasting, in 1344 aan graaf Willem IV toegestaan, werd Zoeterwoude voor 247 pond aangeslagen.
We mogen derhalve veronderstellen, dat de landerijen van Zoeterwoude omstreeks 1344 samen een waarde hadden van 12.381 pond, doch daarmee weten we nog niet, hoe groot die landerijen waren.
Maar die 6280 morgen lagen niet alle in het ambacht Zoeterwoude, want de bewoners van, Stompwijk en Wilsveen, die in Zoeterwoude kerkten betaalden destijds ook hun belasting samen met de Zoeterwouders.
Voor 1514 weten we dus nog niet veel, pas een 120 jaar later wordt de grootte van Zoeterwoude zelf op 3652 morgen gesteld.
We moeten echter niet denken, dat Zoeterwoude sedert 1344 zoveel rijker was geworden, want de waardevermindering van het geld had tussen 1344 en 1514 ongekende vormen aangenomen.
Uit het onderzoek van 1494 blijkt, dat het aantal woningen in Zoeterwoude, dat in 1477 nog honderd bedroeg, in de korte tijd van 17 jaar tot 70 gedaald was.
Dat betekent dus, dat er een dertig gezinnen vertrokken waren d.w.z. bijna eenderde van de totale bevolking van Zoeterwoude.
Want toen de zusters van het klooster Roomburg, die in het ambacht Zoeterwoude 120 morgen land in eigen gebruik hadden daarvoor niets in de bede v. 1462 wilden betalen en de Zoeterwouders haar een proces aandeden, bepaalde het Hof, dat het klooster op redelijke wijze in deze belasting moest bijdragen. Als derde oorzaak van hun armoede noemden de vertegenwoordigers van Zoeterwoude in 1494 de grote duurte tengevolge waarvan zij hun roerende goederen hadden moeten verkopen om de koren en andere levensmiddelen te verkrijgen, omdat "zij geen coren noch zaeylandt en hebben om eetcoren te vercrijgen".
Ook nu weer moesten vertegenwoordigers van Zoeterwoude, onder wie de pastoor voor de grafelijke belastingambtenaren verschijnen om ondervraagd te worden.
We weten echter reeds, dat al dat land niet in Zoeterwoude lag en dat we de grootte van het ambacht op ongeveer 3650 morgen mogen stellen.
Het is natuurlijk mogelijk dat een gedeelte van die 413 morgen geestelijke goederen in Stompwijk of Wilsveen gelegen heeft, maar ik vermoed, dat verreweg het grootste deel in Zoeterwoude lag.
In de klachten, die bij het onderzoek der belastingambtenaren in Zoeterwoude en tal van andere plaatsen loskwamen over het gestadig toenemen der geestelijke goederen, vond de regering van het graafschap Holland aanleiding om 5 juli 1515 een besluit uit te vaardigen, waarin zij bepaalde, dat er van kloostergoederen, die verhuurd waren, belasting moest worden betaald: de goederen echter, die de kloosterlingen in eigen gebruik hadden, bleven voorlopig nog vrij.
Artikel: 1974090104 Titel: Wie, wat, waarover Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1974 Auteur(s): Bosman, W.
Het is een historisch vaststaand feit; dat regenten en bestuurderen door de eeuwen heen kritiek op hun beleid en daden in de kiem hebben gesmoord door hetzij de critici de kop af te haken hakken, hetzij hen bij het bestuur te betrekken. Aangezien de eerste methode wel erg drastisch is, heeft het Bestuur van onze Stichting de tweede op mij toegepast. Maar laat ik mij eerst even voorstellen.
Mijn naam is W. Bosman - géén familie van die andere Bosmannen in Zoeterwoude -, ik woon op nummer 3 in de Loethe en ben jurist bij een internationale oliemaatschappij.
Kort nadat ik mij eind december 1972 in Zoeterwoude vestigde, ontdekte ik het bestaan van de Stichting OudZoeterwoude en omdat ik van de geschiedenis van mijn nieuwe woonplaats wel wat meer wilde weten, was een klein duwtje van de Presidente, mevrouw A.E.C.M. Kortmann, voldoende om mij aan te melden als donateur.
Niet gehinderd door overmatige kennis van de historie in het algemeen en die van Zoeterwoude in het bijzonder, begin ik gaarne aan die taak.
Natuurlijk kunnen de donateurs hun bijdragen ook gireren of per bank voldoen: Giro nr. 2633149 t.n.v. de penningmeester der Stichting of 132068 t.n.v. de Rabobank, Zoeterwoude; bank nr. 37.53.04.517.
Prachtige aanwinsten voor het stichtingsarchief mocht de heer H.H. v. Kapel in ontvangst nemen van mevrouw W.C. Dorrepaal-Parlevliet, waar onder een schitterende foto van het Gemeentebestuur uit 1903 en een handgeschreven copie van een aanstellingsbesluit met instructie voor Zoeterwoude's schoolmeester in 1798! Heel hartelijk dank!
Er blijken plannen te bestaan, om het volgend jaar een feestelijke verenigingsweek in Zoeterwoude te organiseren.
In dat kader zou een tentoonstelling kunnen worden gehouden, bijv. over 700 jaar Zoeterwoude.
De excursie in en rondom "het" monument van Zoeterwoude, de dorpskerk, moet helaas worden uitgesteld tot laat in het volgend voorjaar.
Artikel: 1975060303 Titel: Dit kwartaal Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Bosman, W.
Sedert de verschijning van het vorige nummer van Suetan, in maart, hebben er in en rondom onze Stichting heel wat activiteiten plaatsgevonden! Allereerst was er dan op 25 maart de Donateursbijeenkomst. De zaal in "Ons Huis" was die avond gezellig vol, waarschijnlijk vooral met supporters van Jan van Gent. Welnu, dat bleek ook terecht.
51.
Artikel: 1975060606 Titel: 1975 monumentenjaar, enige losse notities Rubriek/subrubriek: Evenementen / Monumentendag
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Redactie Suetan
Dorpskerk Achter de schermen wordt hard gewerkt aan de technische en financiële plannen voor de zo hoog nodige restauratie. Naar buiten blijkt daar (nog) niet zoveel van. Wél zijn er -zoals wij op pagina 1 al meldden- op drie plaatsen enorme bussen geplaatst, waarin Uw goede gaven voor de restauratie kunnen worden gedeponeerd. Dat is dan (1) in de hal van de kerk, (2) in de Rabobank en (3) in "Ons Huis".
52.
Artikel: 1975060711 Titel: De beschermde monumenten van Zoeterwoude Rubriek/subrubriek: Bebouwing / Monumenten
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Spierings, Pater P.L.
Het leek ons interessant eens een complete lijst te publiceren van alle echte -en dus officieel beschermde monumenten in onze Gemeente. Helaas moest de beschrijving, wegens plaatsgebrek, zeer summier gehouden worden. In een poging het een en het ander zo overzichtelijk mogelijk te rangschikken werd een onderverdeling gemaakt naar de aard van de monumenten, terwijl uit de doorlopende nummering blijkt dat wij thans de trotse bezitters zijn van niet minder dan 27 monumenten.
De beschermde monumenten van Zoeterwoude
53.
Artikel: 1975061215 Titel: Zoeterwoude in de middeleeuwen (3) Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Middeleeuwen
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
Met als titel het geografische grapje "Van de Hel naar de Hemel" verscheen in de jaren 1959-1960 in Sursum Corda een reeks artikelen over de Geschiedenis van Zoeterwoude van de hand van de voortreffelijke historicus Deken P.J.A. Juffermans. In Suetan (maart 1974) verscheen al eens eerder een excerpt van een aantal dier artikelen.
Zoeterwoude in de middeleeuwen (1276-1514)
Met als titel het geografische grapje "Van de Hel naar de Hemel" verscheen in de jaren 1959-1960 in Sursum Corda een reeks artikelen over de Geschiedenis van Zoeterwoude van de hand van de voortreffelijke historicus Deken P.J.A. Juffermans.
Het ging daarin vooral om de eerste vermelding van namen als "Zoeterwoude", "Zwieten", "Westende", "Stompicksweg", "die Scinkel" en "die Weypoort", dus om het ontstaan en bestaan van hetgeen wij thans ook nog kennen.
De oudste pastoor van Zoeterwoude, ons met name bekend, is een zekere heer Jacobus, die met drie buurtpastoors betrokken was in een grensgeschil tussen de kerk van Leiderdorp en de Leidse St. Pieter.
Om dit geschil te beslechten wees de aartsdiaken van de Utrechtse Dom, Adolf van Waldeck, onder wiens rechtsmacht de kerken stonden, de pastoors van Zoeterwoude, Voorschoten, Koudekerk en Hazerswoude als scheidsrechters aan.
Het is gedateerd 25 augustus 1292, maar leert ons over de parochie Zoeterwoude niets anders dan de naam van haar pastoor en het feit, dat deze in dat jaar tevens deken van Rijnland was.
Een andere pastoor van Zoeterwoude, die ook deken van Rijnland was, is ons uit de Middeleeuwen niet met zekerheid bekend.
Na 1292 moeten we 24 jaar wachten tot we weer eens iets op kerkelijk gebied van Zoeterwoude horen.
Tot die pastoorsprebende van Zoeterwoude behoorde in 1316 blijkbaar wel een koe, maar weinig of geen weiland.
Bovendien vermaakte hij aan de pastoorsprebende het huis, dat hij in Zoeterwoude bezat.
Maar (reeds) in 1328 wist de invloedrijke landcommandeur der Johannieters, Jacob van Denmarcken, sedert 1312 bisschop van Suden en wijbisschop van Utrecht, van graaf Willem 111 voor de commanderij van zijn orde te Haarlem het patronaatsrecht der kerken van Hazerswoude en Zoeterwoude te verkrijgen.
De Commanderij van Haarlem, in 1310 gesticht, had een kloosterlijk karakter, doch telde slechts vier á negen leden. Het was dit huis, dat in verloop van tijd het patronaatsrecht van vier parochiekerken verkreeg, namelijk die van Heemskerk, Hazerswoude, Zoeterwoude en Beverwijk.
Nadat het patronaatsrecht der kerk van Zoeterwoude in 1328 door de St. Jansheren verkregen was, duurt het bijna 70 jaar, voordat we op kerkelijk gebied weer iets over Zoeterwoude vernemen. En wat is het dan nog.
Te Zoeterwoude werd nu Simon Nicolaasz. van Schoten pastoor, wat hij van december 1439 tot zijn dood in 1473 gebleven is.
Zo zien we dus de pastoor van Zoeterwoude in 1439, en waarschijnlijk reeds vele decenniën daarvoor, een boerderij exploiteren.
Artikel: 1975090101 Titel: Mevr. Kortmann geen voorzitster meer Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Bestuur Oud Zoeterwoude
Als een donderslag bij heldere hemel overviel het Bestuur tijdens zijn vergadering van 9 september jl. de simpele mededeling van Mevr. Kortmann: zij wilde niet langer voor herbenoeming als Voorzitster in aanmerking komen. Wij waren er stil van. Want hoe moest dat nu verder met onze "Stichting".
Eigenlijk reeds vóór de oprichting, immers, was zij actief op het gebied van Oud-Zoeterwoude.
56.
Artikel: 1975090303 Titel: Dit kwartaal Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Redactie Suetan
* Deze zomer hebben ook wij het heel erg warm gehad. Veel is er daarom van het werk voor de Stichting niet terecht gekomen. Maar iets is er toch wel te melden. * Bestuurslid Jan Schouten heeft bij een wedstrijd in het herkennen van Leidse monumenten een prijs gewonnen. Zoudt U dat ook kunnen bij onze Zoeterwoudse monumenten? * In ieder geval is gebleken, dat velen het op prijs hebben gesteld dat
57.
Artikel: 1975090506 Titel: Gevraagd: actieve medewerkers Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Bestuur Oud Zoeterwoude
Normaliter volgt in advertenties, waarin een dergelijke oproep voorkomt, een enorme opsomming van de vereisten om voor de desbetreffende functie in aanmerking te komen. Men moet niet oud zijn, maar toch veel ervaring hebben. Men moet alle diploma's bezitten en toch ook de moderne talen in woord en geschrift volledig beheersen.
In deze advertentie van de Stichting Oud-Zoeterwoude zult U een dergelijke, veelal innerlijk tegenstrijdige opsomming niet vinden. Wij zoeken geen schapen met vijf poten.
Secretariaat en redaktie: Loethe 3, Zoeterwoude-Dorp;
t.n.v. de Penningmeester Stichting "Oud Zoeterwoude"
of op giro 132068 van de Rabobank, Zoeterwoude,
60.
Artikel: 1975120305 Titel: Dit kwartaal Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Bestuur Oud Zoeterwoude
Er vond helemaal niets plaats op dit gebied: De Excursie Commissie, thans bestaande uit mevr. van Hartvelt en mej. De Saint Aulaire, treft hiervoor overigens geen blaam. Men heeft er hard naar gestreefd iets te organiseren, doch het lukte eenvoudig niet.
• En dat klemt temeer, waar wij nu óók alle medewerking toegezegd hebben gekregen van het Leidse Gemeente-archief, dat een grote afdeling "Zoeterwoude" beheert.
• Willen wij dus méér weten over het verleden van Zoeterwoude, ook van het heden willen wij graag het een en het ander vastleggen, voordat ook dát wellicht plotseling is verdwenen.
61.
Artikel: 1975120710 Titel: Oud nieuws Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Varia
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Bosman, W.
Oud nieuws Van de hak op de tak door de tijd springend brengen wij U een aantal echt Zoeterwoudse berichten, oud maar wellicht tóch nieuws: HERSTEL DORPSKERK Eind maart 1817 zenden Kerkeraad en Kerkmeesteren een circulaire aan de Hervormde Kerken in Nederland met een bede om een geldelijke bijdrage voor het herstel van
VERKIEZINGEN Blijkens de Notulen van de Municipaliteijt des Ambagts van Zoeterwoude hebben tijdens een vergadering op 5 februari 1795 - het Eerste Jaar der Bataafse Vrijheid- verkiezingen plaatsgevonden: En is bij de Burgerij verkozen tot Representanten A.T. Zodaar, A. Klaverweijden, P. Vrijenberg, Jan van der Zon, Arij van der Geest, Otto Barends en Jan Klaasse Koot.
SLOTEN Het Sint Hieronymus-klooster sinds 1444 staande aan de westzijde van het Rapenburg te Leiden, tussen de Doelensteeg en de Groenhazengracht, verwierf zich vooral aan het eind van de vijftiende eeuw zeer vele bezittingen, ook in Zoeterwoude.
WAAR? Op 26 juni 1795 is bij de Municipaliteit een Request ingekomen "van Klaas Rodenburg als gekogt hebbende van Arij Rodenburg een huis en Erven staande en gelegen aan de zoogenaamde pishoek onder Zoeterwoude".
DOOPSELS In 1658 werden te Zoeterwoude 19 doopsels toegediend in de Katholieke kerk en 13 in de Hervormde kerk.
KERMIS In 1847 begon te Zoeterwoude de kermis op 24 juni.
BEMESTEN Volgens een oud gerucht is door een landman van Zoeterwoude omstreeks 1350 het bemesten van het land uitgevonden.
MOLENS In 1732 stonden er in Zoeterwoude 23 industriemolens, waaronder zaag- en papiermolens.
INDUSTRIE Behalve de 9 molens hiervoor vermeld telde het dorp Zoeterwoude in 1847 naast de kaasmakerijen, waar "de beste Leidsche kaas" vandaan kwam, nog de volgende industrie: twee scheepswerven, een zeilmakerij, een leerlooierij, een azijnmakerij, twee pottenfabrieken, twee kalkbranderijen en twee vernisstokerijen.
ROEDEN In 1798 schrijft een literair aangelegde toerist: "Om den wandelaar den afstand van den weg te doen kennen, vindt men aan den weg tusschen Leiden en Zoeterwoude houten palen, waarop het wapen der stad is gesteld en op welke palen het getal der roeden is afgeteekend. Tot aan de kerk was 1130 roeden.
De lengte van Zoeterwoude langs den Hofweg tot Voorschoten bedroeg 1461 roeden".
OUD-ZOETERWOUDE Op 12 februari 1970 is opgericht de Stichting Oud-Zoeterwoude, die zich onder meer ten doel stelt Oud Nieuws als het bovenstaande te verzamelen.
62.
Artikel: 1975121115 Titel: Kent u ze allemaal Rubriek/subrubriek: Genealogie / Familie
Verschenen in: 1975 Auteur(s): Paardekooper jr., C.P.J.
Gedurende de laatste jaren zijn in Zoeterwoude vele nieuwe woningen gebouwd en is ons dorp "geïnfiltreerd" met vele nieuwe bewoners. Bij gesprekken met deze mensen valt wel eens het woord: "autochtone" bevolking. Hiermede wordt dan bedoeld de oorspronkelijke bevolking van Zoeterwoude. Alhoewel het natuurlijk altijd twijfelachtig is om zich een "echte Zoeterwoudenaar" te noemen (hoe oud is Zoeterwoude?) is het toch wel aardig over de oudste families iets te schrijven.
Gedurende de laatste jaren zijn in Zoeterwoude vele nieuwe woningen gebouwd en is ons dorp "geïnfiltreerd" met vele nieuwe bewoners.
Bij gesprekken met deze mensen valt wel eens het woord: "autochtone" bevolking. Hiermede wordt dan bedoeld de oorspronkelijke bevolking van Zoeterwoude.
Alhoewel het natuurlijk altijd twijfelachtig is om zich een "echte Zoeterwoudenaar" te noemen (hoe oud is Zoeterwoude?) is het toch wel aardig over de oudste families iets te schrijven.
Van Cors te Wilsveen kwam bijna 2 eeuwen later een afstammeling, Pieter Jacob van der Poel naar Zoeterwoude.
De vader van de laatste bewoner (Pieter) was gehuwd met Beatrix van der Poel, een afstammeling van Dirk Jans van der Poel uit Spaarnwoude: De meesten van de "Poelen" in Zoeterwoude stammen ook af van deze Dirk Jans uit Spaarnwoude: Hij had daar weinig geluk, raakte "boer af" en zakte af naar Zoeterwoude.
Hun zoon Govert (deze voornaam kwam bij de Poelen uit Brabant vandaan en komt hier nu veel voor o.a. bij van Leeuwen, van der Salm enz.) legde de basis voor een groot boerengeslacht in Zoeterwoude en omgeving.
3. Ca. 20 morgen land op diverse plaatsen in Zoeterwoude: waarde f 7.462,--.
De afstammelingen van Cornelis van de Vlietweg zijn niet in Zoeterwoude gebleven en bevinden zich in o.a.
Rijpwetering en Voorhout. De meeste van der Poelen in Zoeterwoude stammen af van Ary.
Jan Govers van der Poel sterft in 1820 (42 jaar) en zijn weduwe trouwt in 1822 met Cornelis van Leeuwen, Weduwnaar van Apo1lonia van Hensbergen, die een jaar tevoren gestorven is. Hij was een zoon van De prachtige boerderij van de heer Langezaal aan de Weipoort -thans genummerd 55-, waar zich de eersten van een lange rij "Poelen" in Zoeterwoude vestigden.
Door deze huwelijken hebben de van Leeuwens zich hechter in Zoeterwoude genesteld (Er waren voordien al van Leeuwens in Zoeterwoude woonachtig).
Cornelis van Leeuwen trok dus bij de Wed. Jan Govers van der Poel aan de Noordbuurt in. Een jaar later overlijdt zijn vrouwen blijft hij "zitten" met 3 kinderen uit het eerste huwelijk van zijn overleden vrouw n.l. Anna, gehuwd met Adrianus Bergen Henegouwen, bouwman te Zoeterwoude; Godefridus, gehuwd met Alida Cokshoorn en Marijtje.
Voor Zoeterwoude de belangrijkste: Jan, de Vader van de Leeuwens uit de Zuidbuurt (de grootvader van b.v. de Directeur van de Rabobank, de heer Jac. van Leeuwen).
Afstammelingen in Zoeterwoude de kinderen van genoemde zoons en voorts in Alpen aid Rijn (Sirnon) en Berkel (Koos en Willem); Jacobus, "Koos": Deze was één van de oudste en trouwde op "latere" leeftijd met de schoonmoeder van zijn jongste broer, de wed. S. v.d. Salm-Alsemgeest. Hierdoor moest Janus tegen zijn broer "vader" zeggen!
Er zijn nog veel meer van Leeuwens in Zoeterwoude.
Hopelijk is er voor de lezers een tipje van de vele sluiers van Zoeterwoude opengegaan, hetgeen ook de bedoeling was. Het is moeilijk om een overzichtelijk verhaal te maken van zulke ingewikkelde toestanden.
Tenslotte moet mij van het hart, dat dit verhaal nog slechts een fractie is van alle familieverbanden in Zoeterwoude.
Artikel: 1976030101 Titel: Voorzitter's voorwoord Rubriek/subrubriek: Algemeen / Van de voorzitter
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Kuiper, F.
De vraag wie mevrouw Kortmann als voorzitter van onze stichting zou moeten opvolgen heeft het bestuur erg beziggehouden. Juist zij was het immers die door haar inzet veel van de activiteiten van "Oud Zoeterwoude" droeg. In eerste instantie is geprobeerd een candidaat voor het voorzitterschap te vinden onder hen die geboren Zoeterwoudenaren zijn, of hier al langere tijd wonen.
Juist zij was het immers die door haar inzet veel van de activiteiten van "Oud Zoeterwoude" droeg.
We willen de aandacht dan ook proberen te richten op het mooie en eigene van Zoeterwoude.
Secretariaat en redaktie: Loethe 3, Zoeterwoude-Dorp;
t.n.v. de Penningmeester Stichting "Oud Zoeterwoude"
of op giro 132068 van de Rabobank, Zoeterwoude,
66.
Artikel: 1976031616 Titel: Eerste werkgroep van start Rubriek/subrubriek: Bedrijven / Bedrijvigheid / Scheepsbouw
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Bosman, W.
Het is zo langzamerhand gebruikelijk, dat wij in Suetan telkens verslag uitbrengen over hetgeen er "Dit Kwartaal" in en om de Stichting plaatsvond. Door ruimte-gebrek zullen wij ditmaal van deze (goede) gewoonte afwijken, zij het dat een enkel punt wel genoemd móet worden. In de eerste plaats is dat de geweldige lezing van
Artikel: 1976080101 Titel: Beter laat... Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Bosman, W.
Dit is de aflevering van Suetan, die eigenlijk eind juni j.l. zou hebben moeten uitkomen. Tot deze drastische verschuiving van de verschijningsdatum is besloten, omdat in de maand september twee bijzondere data onze extra aandacht vragen
1. Op 1 september 1976 is het precies 700 jaar geleden dat twee edellieden, Floris V en Dirck van Santhorst, over Zoeterwoude een transactie aangingen.
69.
Artikel: 1976080304 Titel: Onze stichting in het nieuws Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Bestuur Oud Zoeterwoude
In de periode sinds het verschijnen van de vorige Suetan, eind maart, is onze Stichting enige malen zeer nadrukkelijk in het nieuws gekomen. Dit is de eerste gelegenheid om daarop in te haken resp. commentaar te leveren.
In de eerste plaats wemelde het, begin april in de krant verschenen, artikel van de feitelijke onjuistheden ("Oud-Zoeterwoude" is een stichting, geen vereniging; mevr. Kortmann was al geruime tijd geen voorzitter meer; de heer Schouten is lid van de redactie-commissie van Suetan, doch stelt het blad niet samen).
Na deze voorgeschiedenis is het schier onbegrijpelijk, dat onze heer J.J. Schouten zich begin juni wederom door een redacteur - een andere - van het Leidsch Dagblad liet overhalen op de foto te gaan staan en enige uitspraken te doen, ditmaal over de komende festiviteiten genaamd "700 jaar Zoeterwoude".
In de Gemeenteraad Tijdens de openbare vergadering van de raad der gemeente Zoeterwoude d.d. 29 april j.l. heeft raadslid F. de Winter, donateur van onze stichting, tevens oud-bestuurslid en oud-Suetan redacteur, een lans voor "Oud-Zoeterwoude" gebroken.
Hij deelde n.l. mee, dat ook B. en W. met die gedachte - dus Watertje 34 zou wel wat voor "Oud-Zoeterwoude" zijn - rondlopen.
70.
Artikel: 1976080509 Titel: 1 september 1276 - 1 september 1976 Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Varia
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Bosman, W.
FLORIS en DIRK De heren Floris de Vijfde en Dirk van Santhorst staan aan de basis van de enorme festiviteiten, die onder de naam "700 jaar Zoeterwoude" op 1 september van dit jaar worden ingeluid en in de periode van 27 mei tot en met 12 juni 1977 hun hoogtepunt zullen hebben. Dat komt zo, Enige jaren geleden schreef onze redacteur Jan Schouten in dit blad een artikeltje over de vroege geschiedenis van Zoeterwoude.
De heren Floris de Vijfde en Dirk van Santhorst staan aan de basis van de enorme festiviteiten, die onder de naam "700 jaar Zoeterwoude" op 1 september van dit jaar worden ingeluid en in de periode van 27 mei tot en met 12 juni 1977 hun hoogtepunt zullen hebben.
Dat komt zo, Enige jaren geleden schreef onze redacteur Jan Schouten in dit blad een artikeltje over de vroege geschiedenis van Zoeterwoude, daarbij tussen neus en lippen vermeldende, dat op 1 september 1276 het ambacht Suetan (= Zoeterwoude) door graaf Floris Vaan genoemde Dirk in leen werd uitgegeven.
Later verscherpte onze redacteur deze mededeling nog door er aan toe te voegen, dat dit de eerste keer is geweest waarbij in een officiële acte de naam "Zoeterwoude" metterdaad werd gebruikt.
De viering van "700 jaar Zoeterwoude" onderstreept dat weer eens overduidelijk: Floris V is leenheer, Dirk van Santhorst is leenman, de voorzitter van de feestcommissie is Leen v.d. Post
Wel, om te beginnen moet ik opmerken, dat verschillende publicaties over het Zoeterwoude van die tijd de gezochte acte niet vermelden. Kennelijk vonden de auteurs hem van weinig belang!
"Floris, graaf van Holland, aan allen die deze regelen zullen lezen, saluut. Laat ieder van U weten, dat wij aan Dirk, genaamd van Santhorst, onze beminde en getrouwe volgeling, ons ambacht van Zoeterwoude, te weten een rechtsgebied van twee Hollandse solidi, in feodale titel voortaan in leen hebben overgedragen; en dat evenzo Dirk zijn stenen huis bij Zanthorst met alle toebehoren, benevens tien morgen grasland, gelegen ten Noorden in de nabijheid van genoemd huis, in volle vrijheid in onze handen heeft overgedragen; en dat wij, alnaargelang hij op zijn beurt dit alles in onze handen heeft overgedragen, dit huis met alle toebehoren en dit land aan Dirk hebben gegeven dan wel in leen hebben teruggegeven, om van ons en van onze opvolgers als graven van Holland volgens bovengemelde feodale titel te worden behouden.
Suetan / Zoeterwoude
Nu wij weten dat de acte inderdaad heeft bestaan en ook - zo ongeveer - wat de inhoud er van was in het Latijn en in meer begrijpelijke taal, lijkt het mij aardig de tekst eens wat nader te bezien en er eventueel conclusies aan te verbinden. En om dan maar meteen met de hamvraag te beginnen: werd in deze acte nu werkelijk (voor het eerst) de naam "Zoeterwoude" gebruikt.
Het is dan ook helemaal niet denkbeeldig, dat de heer van den Bergh in zijn boek het woord "Zoeterwoude" (nog wel cursief!) liet afdrukken, terwijl er in de door hem geraadpleegde acte in werkelijkheid "Svetan" of "Suetan" stond.
Interessant is wat de acte zegt over het ambacht Zoeterwoude, te weten dat dit een rechtsgebied is van "twee Hollandse solidi". Men zou kunnen menen, dat dit de oppervlakte van het gebied aangeeft, zulks temeer waar dit stoelt op een juiste betekenis van het woord "solidi" in het klassieke Latijn.
De bedoelde clausule zegt dan ook, dat Zoeterwoude een gebied is waar de ambachtsheer het recht heeft om boete te heffen tot een maximum van twee stuivers.
Uit al het vorenstaande mogen wij voorts concluderen, dat de acte waarlijk niet het begin van iets hier in Zoeterwoude markeert. Integendeel, zou ik zeggen.
Wij mogen dus best "700 jaar Zoeterwoude" vieren, als wij er maar aan denken dat dat niet betekent een viering van een 700-jarig bestaan, want dat kan echt niet!
Naast ons Zoeterwoude kreeg Dirk tegelijker tijd ook Zandhorst - ik noem het liever Santhorst - van Floris in leen. Merkwaardig is het echter te lezen, dat Dirk dat goed eerst zelf aan Floris heeft overgedragen!
Als tenminste zijn papa een trouwe steun en toeverlaat van de leenheer was gebleven. Voor Zoeterwoude gold dit kennelijk wel.
Zoals reeds gezegd bleef het ambacht Zoeterwoude nog geruime tijd in handen van de familie Van Santhorst.
71.
Artikel: 1976081010 Titel: Horeca in de historie (1) Rubriek/subrubriek: Bedrijven / Bedrijvigheid / Horeca
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Bosman, W.
Bij het vernemen van de plannen tot viering van 700 jaar Zoeterwoude viel het ons spontaan in dat het wellicht aardig zou zijn een soort historische herbergentocht te organiseren. Op al die plaatsen, waarin het verleden eens een café, kroeg, herberg of soortgelijk drinkhuis gestaan heeft, zouden wij deze in oude stijl en onder de oude benamingen kunnen doen herleven, met bediening in historische kledij. Met Heineken: in de buurt zou zoiets toch te verwerkelijken moeten zijn, zo meenden wij.
Bij het vernemen van de plannen tot viering van 700 jaar Zoeterwoude viel het ons spontaan in dat het wellicht aardig zou zijn een soort historische herbergentocht te organiseren.
De dorst naar méér kennis over oud Zoeterwoude!
72.
Artikel: 1976081215 Titel: Boerderij-typen in Nederland (2) Rubriek/subrubriek: Bebouwing / Boerderij
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Gent, Jan van
In het vorige nummer is een aanvang gemaakt met de bespreking van de meest voorkomende groep, t.w. die van het Hallehuis-type. De basisvorm hiervan is, één ruimte op een rechthoekig grondvlak, dat in drieën is verdeeld. Rond het centrum, de deel, zijn het bedrijf en de woning gegroepeerd.
Het kruis werd als katholiek teken gezien en zo gebeurde het dat men probeerde om zo een kruis weg te hakken, maar hierdoor viel het nog meer op. Nu was men genoodzaakt om met witte kalk een grote boog om het kelderraam te schilderen, dit is o.a. het geval met de boerderij "Bijdorp" in Zoeterwoude.
In het Westeinde te Zoeterwoude ziet men een boenhok en een karnmolen als een samengevoegd bouwwerk.
73.
Artikel: 1976081616 Titel: Allerhande Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Redactie Suetan
• Werkgroepen Ja, inderdaad, meervoud! Want nadat wij in het vorige nummer de totstandkoming van onze eerste werkgroep konden melden, volgde de tweede al heel spoedig. Deze groep bestaat uit de werkers Cockie van der Salm en de heer N. van der Krogt, met als coördinator Jan van Gent. Men richt de studie op de ouderlijke boerderij van Cockie, het fraaie monument Weipoortseweg 97; zie afbeelding 2 op pagina 13.
Mej. Lucy Brand, studente te Amsterdam, heeft een scriptie gewijd aan de sociale geographie van Zoeterwoude.
Artikel: 1976100101 Titel: Bij een afscheid Rubriek/subrubriek: Gebeurtenis / Afscheid
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Bosman, W.
Eind september hebben wij afscheid genomen van ons mede-bestuurslid Pater L. Spierings. Na een verblijf van ruim 41 jaar (!) in Zoeterwoude is hij teruggekeerd naar zijn geboorteplaats Uden om daar te midden van zijn vrienden en collegae van de Orde der Kruisheren van zijn levensavond te genieten. Zijn vertrek vond weliswaar niet plaats "met de Noorderzon", maar toch wél "met zéér stille trom". Er was geen groot afscheidfeest.
Na een verblijf van ruim 41 jaar (!) in Zoeterwoude is hij teruggekeerd naar zijn geboorteplaats Uden om daar te midden van zijn vrienden en collegae van de Orde der Kruisheren van zijn levensavond te genieten.
Die wetenschap maakt dit afscheid minder zwaar. Ook al omdat Uden tegenwoordig echt niet zo gek ver van Zoeterwoude af ligt.
76.
Artikel: 1976100304 Titel: 1 september 1276 --- 1 september 1976. Bewijslastigheden Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Varia
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Bosman, W.
Het Algemeen Rijksarchief is gevestigd in een zeer oud pand aan het Bleijenburg te 's-Gravenhage. Het gebouw staat (a) onder monumentenzorg en (b) bol van belangrijke boeken, documenten en andere paperassen. Om beide redenen is het dan ook begrijpelijk dat de bordjes "Verboden te Roken" de bezoeker van alle kanten aanstaren.
Ik ging n.l., zoals in het vorige nummer toegezegd -en belofte maakt schuld!-, proberen te achterhalen of in de inmiddels beruchte akte van Floris V en Dirk van Santhorst echt de naam "Zoeterwoude" voorkwam.
Als dat niet het geval zou blijken te zijn -oh, kommer en weespoed- dan zou de historisch bezien toch al wankele basis van de festiviteiten genaamd "700 jaar Zoeterwoude" helemaal als vermolmd betiteld kunnen en moeten worden.
Waar zou in deze hoeveelheid het woordje "Zoeterwoude" dan wel moeten staan.
Een mooi moment: het woord "Zoeterwoude" staat er!
Neen, toen zij hun transactie bij het open haardvuur of tijdens de valkenjacht bespraken ging het letterlijk over Zoeterwoude!
Er is echt reden om deze "700 jaar Zoeterwoude" te vieren.
77.
Artikel: 1976101415 Titel: Horeca in de historie (2) Rubriek/subrubriek: Bedrijven / Bedrijvigheid / Horeca
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Bosman, W.
In het vorige nummer lanceerden wij het idee om eens op zoek te gaan naar de Zoeterwoudse café's, kroegen, herbergen, logementen en dergelijke in een meer of minder ver verleden. Welnu, dat idee schijnt wel te zijn aangeslagen. Verscheidene grappige reacties werden ontvangen; het Leidsch Dagblad en De Omroeper besteedden er ruime aandacht aan.
Artikel: 1976120101 Titel: 300 + 700 Let op! Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1976 Auteur(s): Redactie Suetan
Dit is niet een gewone rekenkundige optelsom. Neen, het is een symbolische formule, voor Zoeterwoude in het algemeen en voor onze Stichting in het bijzonder. 300. Dit getal geeft aan, dat wij in 1976 het nimmer tevoren gekende aantal van 300 donateurs hebben bereikt! Dat onze Stichting dus groeit en bloeit.
Neen, het is een symbolische formule, voor Zoeterwoude in het algemeen en voor onze Stichting in het bijzonder.
Vanzelfsprekend symboliseert dit getal de in 1976 aangevangen viering en herdenking van "700 jaar Zoeterwoude", aan de planning en voorbereiding waarvan inmiddels door zeer velen keihard wordt gewerkt.
Een jaar waarin het heden, doch met name ook de historie van Zoeterwoude heel bijzonder in de belangstelling zal staan.
En er liggen over het oude Zoeterwoude vast nog wel prachtige verhalen in uw geheugen.
Dat wensen wij Zoeterwoude, onze Stichting en u persoonlijk dan ook van harte toe!
