Klik op publicatie voor vergroting en meer informatie
161.
Artikel: 1979121313 Titel: Kortebaantjes (1) Rubriek/subrubriek: Sport & recreatie / Schaatsen
Verschenen in: 1979 Auteur(s): Bosman, W.
Besturen Erg veel archief-materiaal heeft de IJsclub helaas niet. Zo is er bijvoorbeeld niets bekend over de diverse besturen gedurende de eerste 20 jaren van het bestaan. Heel toevallig (doordat toen reglementswijzigingen plaatshadden die in één boekje bewaard zijn gebleven) kennen wij wel de exacte bestuurssamenstelling op de navolgende data:
162.
Artikel: 1979121414 Titel: Kortebaantjes (2) Rubriek/subrubriek: Sport & recreatie / Schaatsen
Verschenen in: 1979 Auteur(s): Bosman, W.
Prinses Juliana op Noord-Aa!! In de winter '33-'34 werd een hardrijderij gehouden voor jongens van 7 tot 12 jaar. Alle 50 deelnemers kregen een chocoladereep. De prijzen waren niet hoog (winnaar Henk Versteegen Jz - de eerste Zoeterwoudenaar met Noren - verdiende f 2,50, nummer twee Henk v.d. Hoeven Lzn f 1,--; Jo van der Hoeven Lzn f 0,75 en L. Onderwater Czn f 0,50) het waren kleine jongens en... 't was crisis.
163.
Artikel: 1979121516 Titel: Kortebaantjes (3) Rubriek/subrubriek: Sport & recreatie / Schaatsen
Verschenen in: 1979 Auteur(s): Bosman, W.
Gouden tientje H.M. Koningin Wilhelmina hield erg van de Zoeterwoudse banen. Vaak zwierde zij met een aantal hofdames vanaf "Het Blesse Paard" in Stompwijk over de Meerburgse Watering naar de Vrouwenbrug. Daar stapte zij weer van het ijs in een hofauto. De desbetreffende Districts-Commissaris wist het wel, wanneer Hare Majesteit weer eens bij ons had geschaatst.
Tenslotte heeft hij ook het verhaal "Volksleven in Zoeterwoude" opgespoord.
Het Statuten-boekje van de IJsclub; 700 jaar Zoeterwoude, een familieportret; S.C.A. Tan, "Schaatsen" - een uitgave van Van Dishoeck (1967); A. C. Broere, "Schaatsen"; een eerste aanzet tot inventarisatie" - een artikel in "B & M", het mededelingenblad van het Nederlands Openluchtmuseum, nr 1977: 1 (pagina's 40: 3 t/m 16 40: 19); C. P. J. Paardekaaper sr - nagelaten, nimmer gepubliceerde geschriften over o.m. het volksleven in Zoeterwoude.
SECRETARIAAT en REDAKTIE: Lebuïnusstraat 16 2382 XP Zoeterwoude-Dorp; tel. 071-894983
BETALINGEN: t.n.v. de Penningmeester Stichting "Oud Zoeterwoude"
of op giro 132068 van de Rabobank, Zoeterwoude,
166.
Artikel: 1980070511 Titel: Een fossiel bos bij Zoeterwoude uit het begin van onze jaartelling Rubriek/subrubriek: Landschap en natuur / Bos
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Brouwer, Prof. Aart
De graafwerken, verricht voor de aanleg van een nieuwe verkeersweg ten oosten van Leiden, brachten in de loop van 1946 een groot aantal stammen en stobben van bomen aan het licht aan weerszijden van de Vrouwenvaart onder Zoeterwoude. De talrijke, in de klei stekende wortelstelsels deden direct zien dat de bomen ter plaatse moeten hebben gegroeid. Wat waren dit voor bomen, hoe lang geleden groeiden ze hier en hoe moeten we ons de omgeving van Leiden in die tijd voorstellen.
Een fossiel bos bij Zoeterwoude uit het begin van onze jaartelling
De graafwerken, verricht voor de aanleg van een nieuwe verkeersweg ten oosten van Leiden, brachten in de loop van 1946 een groot aantal stammen en stobben van bomen aan het licht aan weerszijden van de Vrouwenvaart onder Zoeterwoude.
Een pollendiagram van Zoeterwoude is hierbij afgebeeld.
Niet dat het beeld altijd zo eentonig is als dat van het diagram van Zoeterwoude.
In het diagram van Zoeterwoude vervult de den slechts een ondergeschikte rol: hij brengt het maar één keer tot meer dan 10%.
We kunnen dus al direkt zeggen dat de onderzochte veenen kleilagen van Zoeterwoude jonger moeten zijn dan 5000 v.
Artikel: 1980090101 Titel: Afscheid en welkom in het Bestuur Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Bosman, W.
Er hebben zich in het voorbije kwartaal weer enige mutaties in de samenstelling van het bestuur van onze Stichting voorgedaan. Zo deelde ir. F. Kuiper tijdens de bestuursvergadering van 12 augustus toch nog onverwacht mee, dat dit zijn laatste dag als voorzitter en bestuurslid was.
Maar het zou natuurlijk wel wat al te veel zijn geweest, om de heer Detmers te vragen alleen voor Oud-Zoeterwoude van zijn toekomstplannen af te zien.
Tot het bestuur zijn inmiddels toegetreden de heren P.J.M. Versluijs en A.C.J. Duindam, beiden in Zoeterwoude in brede kring welbekend.
SECRETARIAAT en REDAKTIE: Lebuïnusstraat 16 2382 XP Zoeterwoude-Dorp; tel. 071-894983
BETALINGEN: t.n.v. de Penningmeester Stichting "Oud Zoeterwoude"
of op giro 132068 van de Rabobank, Zoeterwoude,
170.
Artikel: 1980090409 Titel: Over tabak en pijpen Rubriek/subrubriek: Dagelijks leven / Gebruiksvoorwerpen
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Bosman, W.
De pijpmaker was in dit geval Herry Beffert. Er zijn de laatste tijd in de pers nogal wat artikelen verschenen over tabakspijpen. Dat komt doordat er momenteel -nog tot 16 november a.s.- een tentoonstelling in "De Lakenhal" aan dit onderwerp is gewijd. Er wordt daar met name getoond de schitterende pijpencollectie van onze regiogenoot, de heer Hans van der Meulen.
Op audiëntie bij deze pijpenkoning bleek ons, dat een niet onbelangrijk gedeelte der verzameling afkomstig is uit Zoeterwoude en omringende plaatsen.
Waar Leiden door de eeuwen heen voor Zoeterwoude dé "grote stad" was, ligt het voor de hand te veronderstellen dat oudZoeterwoudenaren heel wat echt Leidse pijpen zullen hebben gekocht en opgestoken.
Uit deze wetenschap kan men afleiden, dat Leiden en haar naaste buren (zoals Zoeterwoude-Rijndijk) in principe een goede gelegenheid boden voor het ontstaan van een pijpindustrie. Het was echter moeilijk vast te stellen of dat ook inderdaad is gebeurd.
Bij de nieuwe bouwterreinen in Leiderdorp en Zoeterwoude alsook bij de aanleg van de Zoeterwoudse vestiging van Heineken vond hij zéér veel pijpen en pijpekoppen.
Een handvol diverse kleipijpen (uit de periode van 1620-1750) gevonden bij grondwerk ten behoeve van de bouw van Heineken's Brouwerij in Zoeterwoude.
171.
Artikel: 1980091016 Titel: Het openbaar vervoer in en om Zoeterwoude tot 1980 (1) Rubriek/subrubriek: Infrastructuur / Verkeer/vervoer
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Gent, Jan van
Het openbaar vervoer dat men rond 1980 kende, had een eigen geschiedenis. De verbindingen in het verleden met de omliggende plaatsen waren afhankelijk van goede wegen en vaarwater. Hierdoor was de ligging van de Hoge Rijndijk aan de Rijn ten opzichte van het dorp veel gunstiger. Via de Rijn en de aangrenzende weg, was en is men rechtstreeks verbonden met de omliggende plaatsen zoals o.a. Leiden, Alphen en Woerden.
Het openbaar vervoer in en om Zoeterwoude tot 1980
Dat gebeurde juist op deze plaats zodat Leiden op die manier op eigen grond kon blijven en niets te maken had met de Ambachtsheer van Voorschoten (het Ambacht Zoeterwoude was in 1610 door het toedoen van IJsbrand de Merode verworven door Leiden).
Langs de Rijn waren er verschillende aanlegplaatsen, zo ook in Zoeterwoude.
Onder de talrijke schippers, die in Zoeterwoude woonden, waren er een paar die op gezette tijden naast het vrachtvervoer hun boot inrichtten voor personenvervoer.
Meer bekend zijn de boten van Oostdam van de rondvaarten door Zoeterwoude, tijdens het grote feest “700 Jaren Zoeterwoude”.
Het was een fantastische belevenis om vanaf het water Zoeterwoude te verkennen en te genieten van het natuurschoon met zijn fraaie vergezichten.
Het openbaar vervoer over de weg bestond zo’n honderd jaar geleden in Zoeterwoude slechts bij de gratie van de bereidwilligheid van de boeren, die op de marktdagen naar Leiden reden.
Op de weg tussen Zoeterwoude en Leiden vond men palen met het Wapen van Leiden, waarop in roeden de afstand stond vermeld.
Zo was de afstand vanaf de kerk aan de Dorpsstraat tot Leiden 1130 roeden en van Zoeterwoude via de Hofweg naar Voorschoten 1461 roeden.
"Het Dorp, zynde dit het gedeelte van het Ambacht, alwaar de Kerk werd gevonden, is 1130 Roeden, het welke ruim ½ uur gaans is, van de Stad Leyden geleegen, om den wandelaar den afstand der weg te doen kennen, vind men aan de weg tusschen Leyden en Zoeterwoude houte Paalen, waarop het Wapen der Stad is gesteld, en op welke Paalen het getal der Roeden is afgeteekend, terwyl de Kerk op het Dorp den afstand van 1130 Roeden aantoont; doch wanneer men de lengte van Zoeterwoude langs de Hoflaan rekend – als dan is den afstand tot Voorschoote 1461 Roeden.
De weg van Leyden naar Zoeterwoude is alleraangenaamst en teffens zeer gemakkelyk, zo wel ten opzigte der Reyweegen, als voor den Wandelaar, werdende voor den laatste een zeer net beschulpt Voetpad, het geen door witte geverfde Paalen van den Ryweg is afgscheiden, gevonden; – deeze weg loopt door het Dorp tot aan Stompwyk, en zo verders naar den Leidschen Dam, en elders."
De eerste autobus in onze regio deed ook Zoeterwoude – Rijndijk aan. Het was een dubbeldekker op massieve banden.
De lijn ging in 1930 over naar P.Z. Dubbelaar, die in 1924 was gestart met een dienst Centrum Leidschendam – Stompwijk – Zoeterwoude – Leiden.
Vanaf 1928 werd de lijn ingekort tot Stompwijk – Zoeterwoude – Leiden. Vóór het initiatief van Nic. van der Akker bestond korte tijd de onderneming “de Koning & Kwak”, die hun garage hadden nabij de oude Asschuurbrug (de afrol).
Rond 1936 was de autobusonderneming van A. G. Boonekamp & Zonen actief op het traject Leiden – Zoeterwoude – Stompwijk – Leidschendam.
Dit was ook het geval met de autobusonderneming Z.A.B.O, die in 1923 een busdienst opende met de lijn Zoetermeer – Stompwijk – Zoeterwoude – Leiden (Douzastraat).
Het trekpaard en de scheepsjager worden met het pontje overgezet, van het Commissarishuis "De Leidsche Schouw" (rechts) naar Allemansgeest. In die tijd was dat allemaal Zoeterwouds gebied, zij het onder toezicht van de Stad Leiden, als Ambachtsheer van Zoeterwoude.
Afb. pag. 15 De eerste autobus in onze regio deed ook Zoeterwoude-Rijndijk aan/ het was een dubbeldekker op massieve banden (1912).
Artikel: 1980120101 Titel: Nieuws over Oud Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Bosman, W.
Meer dan anders realiseren wij ons juist in deze tijd van het jaar hoe "nieuw" steeds weer de plaats inneemt van "oud". Niet alleen realiseren wij ons dat, wij vieren het zelfs. Met Kerstmis en bij de jaarwisseling. Het gevaar bestaat dat door al het nieuws wordt vergeten, dat het oude óók goede en interessante kanten had.
Voorzover het de historie van onze woonplaats betreft, probeert de Stichting "Oud-Zoeterwoude" dit te voorkomen door het oude zoveel mogelijk te bestuderen, te bewaren en uit te dragen.
Grote historische evenementen heeft Zoeterwoude weinig of niet gekend.
SECRETARIAAT en REDAKTIE: Lebuïnusstraat 16 2382 XP Zoeterwoude-Dorp; tel. 071-894983
BETALINGEN: t.n.v. de Penningmeester Stichting "Oud Zoeterwoude"
of op giro 132068 van de Rabobank, Zoeterwoude,
175.
Artikel: 1980120303 Titel: Bestuursberichten Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Bestuur Oud Zoeterwoude
Welkom Tot het bestuur is toegetreden de rasechte Oud-Zoeterwoudenaar, de heer P.W. Westhof. Als één van de heel weinigen heeft hij alle lezingen en excursies van onze Stichting bijgewoond. Dit is overigens slechts één voorbeeld van zijn interesse voor de "kleine geschiedenis". Een ander: hij heeft een prachtige verzameling bijeengebracht over de historie van het eeuwen-oude familie-bezit de Scheepswerf Westhof.
Het is duidelijk dat de heer Westhof door deze interesse en kunde een belangrijke bijdrage zal kunnen leveren aan het werk van "Oud-Zoeterwoude".
Het bestuur hoopt en vertrouwt, dat alle donateurs ten volle achter deze Oud-Zoeterwoudse activiteiten staan en daaraan dan ook loyaal en royaal zullen willen bijdragen. "Oud-Zoeterwoude" rekent op u!
Lebuïnusstraat 16, 2382 XP Zoeterwoude-Rijndijk.
De inzender van de naam die uiteindelijk wordt verkozen, ontvangt een boekenbon ter waarde van f 25,-, als dank van héél "Oud-Zoeterwoude"..
176.
Artikel: 1980120405 Titel: 't Zoeterwoudse woud Rubriek/subrubriek: Landschap en natuur / Bos
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Redactie Suetan
Zoeter... "Suetan" is de oudst bekende, uit de 10de eeuw daterende aanduiding van huidig Zoeterwouds gebied. Deze naam -ook wel geschreven als "Svetan": later "Swieten" of "Zwieten"- zou betekenen dat het hier een gebied betrof, gelegen aan een riviertje "De Swet" of "De Zwet" (de huidige Weipoortse Vliet). Zie ook artikel 1980070511
"Zoeterwoude" zou hiervan zijn afgeleid en dus zoiets betekenen als: het woud bij Zwieten of bij de Zwet.... woude Er bestaan overigens nog wel méér theorieën over het eerste deel van de naam "Zoeterwoude".
Het aardige is dat nu juist bij Zoeterwoude metterdaad de bewijzen van het bestaan van zo'n groot woud zijn gevonden.
177.
Artikel: 1980120607 Titel: Koebosjes Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Rampen
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Redactie Suetan
Zoeterwoude = zuivel Zoeterwoude is door de eeuwen heen zeer bekend geweest om zijn weilanden, zijn veeteelt en zijn zuivelprodukten. Onze boter en kaas werden allerwege geroemd. De plaatselijke welvaart hing hier nauw mee samen. Zo was in de 17de en 18de eeuw 70 à 75% van de Zoeterwoudse bevolking direct of indirect afhankelijk van de gang van zaken in de veeteelt. Zie ook artikel 1979090616
Zoeterwoude = zuivel
Zoeterwoude is door de eeuwen heen zeer bekend geweest om zijn weilanden, zijn veeteelt en zijn zuivelprodukten.
Dit maakte Zoeterwoude natuurlijk wel bijzonder kwetsbaar voor besmettelijke vee-ziekten, zoals miltvuur. Dit is een enorm gevaarlijke, door bacteriën veroorzaakte ziekte die nogal makkelijk tot een epidemie kan uitgroeien.
De ziekte-meldingen in Zoeterwoude waren echter eerst niet verontrustend: tot en met september een gemiddelde van 10 dode dieren per maand.
Zoeterwoude's welvaart ook: de totale veestapel was in 3 maanden tijds teruggevallen van 2758 tot 848 stuks; de gemiddelde "stal" gedaald van 23 naar 7 dieren! Een ware ramp!
Deze visie miskent het ijzersterke feit, dat deze bosjes nu juist in Zoeterwoude van oudsher de benauwing hebben van "pestbosjes".
Een aardige reactie hierop ontvingen wij van Heineken Brouwerij B.V., die onder handtekening van Ir. J.M. van Rossem o.m. schreef: "Graag wil ik uw aandacht erop vestigen "dat op het terrein van de brouwerij te "Zoeterwoude ook een koebosje staat". Het bevindt zich ter hoogte van het poortcontrolegebouw voor vrachtauto's aan de zuidzijde en is destijds bij de bouw van de brouwerij gespaard.
178.
Artikel: 1980120809 Titel: Op zoek naar voorouders Rubriek/subrubriek: Genealogie / Tips voor beginners
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Redactie Suetan
Bij de "kleine geschiedenis" waarover wij in Suetan plegen te vertellen, komen wij natuurlijk heel vaak terecht bij de mensen namen, adressen, beroepen, familiebanden. Als men dit soort feiten en feitjes moet opsporen, dan ontkomt men al gauw niet aan een echt archief-onderzoek. Het meest belangrijke of althans meest beoefende deel daarvan is de genealogie, dat is het historisch onderzoek naar iemands familie.
Gezien het belang van de genealogie óók voor het werk van Oud-Zoeterwoude, hebben wij het vorig jaar een speciale Suetan daaraan gewijd. Allereerst werden daarin algemene richtlijnen en tips gegeven, over hoe zo'n onderzoek kan worden begonnen en voortgezet.
Daarbij bleek deze kwartierstaat (natuurlijk niet toevallig) heel duidelijke en stevige wortels te hebben in het oude Zoeterwoude. (Suetan nr. 33, juni '79)
Deze lezer deelde mede, dat hij donateur van onze Stichting was geworden om zo het een en het ander over het Oude Zoeterwoude te vernemen.
179.
Artikel: 1980121213 Titel: Molens Rubriek/subrubriek: Bebouwing / Molen
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Redactie Suetan
Het is duidelijk dat molens in het laagliggende Zoeterwoudse poldergebied door de eeuwen heen een zeer belangrijke rol hebben gespeeld. Aan dit onderwerp wordt in Suetan dan ook veelvuldig aandacht besteed. Niet alleen waar het ons nog bestaande viertal betreft, maar juist en vooral ook aan de verdwenen exemplaren.
180.
Artikel: 1980121820 Titel: Het openbaar vervoer in en om Zoeterwoude (2) Rubriek/subrubriek: Infrastructuur / Verkeer/vervoer
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Gent, Jan van
Het eerste deel van deze studie plaatsten wij in de vorige aflevering. Thans volgt deel twee waarmee het verhaal ook wordt afgerond. Ter herinnering: de vorige keer werd vooral aandacht besteed aan het vervoer te water. In de 17de en 18de eeuw waren er diverse regelmatige diensten van de trekschuit, zowel naar plaatsen in de naaste omgeving als naar Delft (sinds 1636).
Het openbaar vervoer in en om Zoeterwoude
In 1923 werd de Hoge Rijndijk weer opgenomen in een busdienst. De Motor Omnibus Dienst Alphen (M.O.D.A.) startte met de route Alphen-Prinsenschouw-Hazerswoude-Zoeterwoude-Leiden (eindpunt aan de Turfmarkt). Vanuit Boskoop hadden twee ondernemingen een busdienst op Leiden.
Ten eerste J. Kok met de route Boskoop-Loete-Hazerswoude-Koudekerk -Zoeterwoude-Leiderdorp. Het eindpunt in Leiden was gelegen aan de Hogewoerd nabij de Plantage.
Ten tweede opende de Autobusdienst Boskoop-Leiden in 1924 een lijn via Hazerswoude en Zoeterwoude.
Vanaf de winterregeling 1926-'27 werd de lijn geëxploiteerd onder de naam B.A.B.O. In de loop van 1926 gingen de beide Boskoopse ondernemingen samenwerken onder de naam "Trio" en het traject werd: Boskoop Zijde-Hazerswoude-Steenmolen-Zoeterwoude.
Naast de exploitatie kwam ook de concessie van de lijn Delft-Nootdorpleidschendam-Stompwijk-Zoeterwoude-Leiden bij de N.V. Citosa.
Op 1 november 1883 kwam het station van Zoeterwoude in gebruik. Het is alleen de vraag of de trein er ook regelmatig stopte; in een uittreksel van de dienstregeling van 1890 wordt de Halte Zoeterwoude niet eens vermeld.
Uit het taxi-bedrijf Lubbe is het busbedrijf gegroeid, waarvan Oud Zoeterwoude gebruik maakt voor haar excursies.
181.
Artikel: 1980125353 Titel: Donateursbijeenkomst Rubriek/subrubriek: Algemeen / Informatief
Verschenen in: 1980 Auteur(s): Bestuur Oud Zoeterwoude
De jaarlijkse donateursbijeenkomst zal ook nu weer omstreeks de verjaardag van onze Stichting worden gehouden. Vóór die tijd verschijnen er van ons géén publicaties, aankondigingen of herinneringen meer over - dus noteert U de volgende gegevens s.v.p. nu meteen.
plaats : "De Eendenkooi", Kooikerspad nabij Oranjelaan, Zoeterwoude-Rijndijk.
Artikel: 1981050101 Titel: Nieuwe voorzitter aan het woord Rubriek/subrubriek: Algemeen / Van de voorzitter
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Duindam, A.C.J.
Met enige schroom wil ik me bij U voorstellen als de nieuwe voorzitter van "Oud Zoeterwoude". Ik bevind mij namelijk in het bestuur met mensen van "het eerste uur" en ik weet, dat er vóór mij zeer goede voorzitters zijn geweest. "Oud Zoeterwoude" heeft vanaf het begin mijn grote belangstelling. U weet misschien, dat ik oorspronkelijk afkomstig ben uit Leiden, waar ik ook als lid van "Oud Leiden" zo'n veertigtal jaren sta ingeschreven.
Met enige schroom wil ik me bij U voorstellen als de nieuwe voorzitter van "Oud Zoeterwoude". Ik bevind mij namelijk in het bestuur met mensen van "het eerste uur" en ik weet, dat er vóór mij zeer goede voorzitters zijn geweest.
"Oud Zoeterwoude" heeft vanaf het begin mijn grote belangstelling. U weet misschien, dat ik oorspronkelijk afkomstig ben uit Leiden, waar ik ook als lid van "Oud Leiden" zo'n veertigtal jaren sta ingeschreven.
Nog een enkele opmerking : onze excursiecommissie zou graag zien, dat U in nog grotere getale aan de lezingen en excursies deelneemt. Samen maken wij "Oud Zoeterwoude".
184.
Artikel: 1981050202 Titel: Stichting Oud Zoeterwoude Rubriek/subrubriek: Algemeen / Colofon
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Secretariaat Oud Zoeterwoude
Statutair opgericht op 12 februari 1970 gevestigd: Lebuïnusstraat 16 2382 XP Zoeterwoude
Stichting "Oud-Zoeterwoude"
2382 XP Zoeterwoude
De stichting heeft ten doel de bevordering van de kennis van en de belangstelling voor de geschiedenis van Zoeterwoude en omgeving; het opsporen, verzamelen en bewaren van gegevens, feiten en voorwerpen omtrent de geschiedenis van Zoeterwoude en het zo
Oranjelaan 22 , Zoeterwoude
Dorpsstraat 9, Zoeterwoude
Lebuïnusstraat 16, Zoeterwoude
Hoge Rijndijk 29, Zoeterwoude
Noordbuurtseweg 35, Zoeterwoude
Hoge Rijndijk 48, Zoeterwoude
Watertje 44, Zoeterwoude
Zuidbuurtseweg 61 , Zoeterwoude
Dorpsstraat 2, Zoeterwoude
te Zoeterwoude t.n.v. de Penningmeester Stichting Oud-Zoeterwoude.
Het periodiek van de Stichting Oud-Zoeterwoude verschijnt 4x per jaar. Voor
Kopij en reacties: Lebuïnusstraat 16, 2382 XP Zoeterwoude.
185.
Artikel: 1981050303 Titel: Lezingen en excursies Rubriek/subrubriek: Evenementen / Lezingen en excursies
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Excursiecommissie
Terugblik op het afgelopen jaar. De excursiecommissie (die overigens ook de lezingen voorbereidt) kan terugzien op een geslaagd 1980, getuige de opkomst en de reacties op de vier georganiseerde activiteiten. Traditiegetrouw is rond de "verjaardag" van de Stichting de jaarlijkse donateursavond gehouden. Op 12 februari 1980 bestond Oud Zoeterwoude officieel precies 10 jaar.
Traditiegetrouw is rond de "verjaardag" van de Stichting de jaarlijkse donateursavond gehouden. Op 12 februari 1980 bestond Oud Zoeterwoude officieel precies 10 jaar.
186.
Artikel: 1981051212 Titel: Wie was Deken Juffermans? Rubriek/subrubriek: Personen / Religieus
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Paardekooper jr., C.P.J.
"Piet Juf" De Hoogeerwaarde Heer P.J.A. Juffermans, deken en pastoor van Zoeterwoude werd geboren op 11 mei 1897 te Leiden uit een eenvoudig gezin. Het gezin telde drie kinderen: twee jongens en een meisje. Beide zonen werden priester. Zoon Piet werd "wereldheer" en zoon Cor verkoos het priesterschap als pater bij Mill-Hil.
"Piet Juf" De Hoogeerwaarde Heer P.J.A. Juffermans, deken en pastoor van Zoeterwoude werd geboren op 11 mei 1897 te Leiden uit een eenvoudig gezin. Het gezin telde drie kinderen: twee jongens en een meisje.
Zij waren in Zoeterwoude niet vreemd.
Daarna volgde zijn benoeming tot pastoor te Spangen (Rotterdam) en in 1960 tenslotte tot Deken en Pastoor van Zoeterwoude.
Hij voelde zich in Zoeterwoude heel goed thuis, beschouwde het bijna als zijn geboorteplaats en kende alle oude Zoeterwoudse families "van haver tot gort".
Had hij nu nog geleefd, dan zou hij van onschatbare waarde zijn geweest voor "Oud Zoeterwoude".
Gedurende zijn Zoeterwoudse tijd schreef hij in het Dekenale Kerkblad "Sursum Corda" een serie artikelen, getiteld "Van de Hel naar de Hemel" over de geschiedenis van het Katholieke leven in Zoeterwoude.
De betekenis was dus: geschiedenis van Zoeterwoude van West tot Oost en gezien de aard van het onderwerp: de weg omhoog!
187.
Artikel: 1981051313 Titel: Van de Hel naar de Hemel (1a) - 1 september 1276 Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Kerk en religie
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
Wie zich in het verre verleden van Zoeterwoude wil verdiepen, ziet zich bij gebrek aan voldoende gegevens voor onoplosbare raadsels geplaatst, zoals het verdwijnen van een kapel of van een kerk, misschien zelfs de verdwijning van een heel dorp met parochiekerk incluis. Wel staat het vast, dat de jonge graaf Floris V op 1 september 1276 het ambacht Zoeterwoude aan een zekere Dirk van Santhorst in leen gaf.
Wie zich in het verre verleden van Zoeterwoude wil verdiepen, ziet zich bij gebrek aan voldoende gegevens voor onoplosbare raadsels geplaatst, zoals het verdwijnen van een kapel of van een kerk, misschien zelfs de verdwijning van een heel dorp met parochiekerk incluis.
Wel staat het vast, dat de jonge graaf Floris V op 1 september 1276 het ambacht Zoeterwoude aan een zekere Dirk van Santhorst in leen gaf.
Dit is de eerste keer dat de naam “Zoeterwoude” in de geschiedenis verschijnt.
Het noordelijk gedeelte van de nieuwe heerlijkheid Zoeterwoude bestond uit een vruchtbare kleistrook langs de Rijn, betrekkelijk hoog gelegen en al sinds eeuwen bewoond. Ten zuiden hiervan lag oorspronkelijk een onbewoonbare wildernis van bossen, moerassen en plassen.
Het is wel opmerkelijk, dat de graven van Holland tot 1328 het patronaatsrecht der Zoeterwoudse kerk bezaten, het recht om aan de aartsdiaken van de Utrechtse dom de pastoor van Zoeterwoude ter benoeming voor te dragen.
Hoe dat ook zij, één ding mogen we wel veilig aannemen: verreweg het grootste deel van het ambacht Zoeterwoude, namelijk de veengrond, is pas in de 13e eeuw is ontgonnen en bewoonbaar gemaakt, vermoedelijk eerst door de graaf, later door de ambachtsheer Dirk van Santhorst.
Het ligt voor de hand, dat vóór of na 1276 in het midden van het ontginningsgebied een nederzetting is ontstaan: het dorp Zoeterwoude.
188.
Artikel: 1981051314 Titel: Van de Hel naar de Hemel (1b) - Het verdwenen dorp Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Kerk en religie
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
Al kan het tegenwoordige dorp Zoeterwoude niet zoveel ouder zijn dan 1276, we moeten niet vergeten, dat in de kleistrook langs de Rijn sinds eeuwen mensen woonden en niet langs de Rijn alléén. In de noordoostelijke hoek van het ambacht Zoeterwoude splitst zich in zuidelijke richting van de Rijn een zijtak af. Deze Weipoortse vliet, vroeger de Zwiet geheten en had ook oevers met een kleiafzetting was zodoende geschikt voor bewoning.
Al kan het tegenwoordige dorp Zoeterwoude niet zoveel ouder zijn dan 1276, we moeten niet vergeten, dat in de kleistrook langs de Rijn sinds eeuwen mensen woonden en niet langs de Rijn alléén.
In de noordoostelijke hoek van het ambacht Zoeterwoude splitst zich in zuidelijke richting van de Rijn een zijtak af.
Daar nu als regel slechts de pastoors der alleroudste kerken zo genoemd werden (in Rijnland die van Voorhout en van Noordwijk) zou ook de kerk van Zoeterwoude veel ouder moeten zijn dan 1276.
Van de andere kant waren er in heel het uitgestrekte bisdom Utrecht maar drie Lebuïnuskerken: een in Wilp, waar hij een kapel, een in Deventer, waar hij een kerk bouwde en een in Zoeterwoude.
Het is echter Deken Juffermans evengoed mogelijk, dat beide dorpen oorspronkelijk naast elkaar bestonden, maar dat het jonge Zoeterwoude het oude Zwieten geleidelijk overvleugeld heeft, totdat tenslotte (de Lebuïnuskerk naar het nieuwe dorp verplaatst werd.
P.J.A. Juffermans (1921 – 1967, deken van Zoeterwoude van 1955 – 1963) Sursum Corda, 9 augustus 1959.
189.
Artikel: 1981051415 Titel: Van de Hel naar de Hemel (1c) - Landontginning Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Varia
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
Wanneer we bij gebrek aan overgeleverde feiten voor de stichting van de kerk met veronderstellingen moeten volstaan, dan geldt dat ook voor de geschiedenis van de landontginning in Zoeterwoude. Als ontginningsbasis diende meestal een weg, een dijk of een natuurlijk water, zoals de Rijn of de Zwiet.
Wanneer we bij gebrek aan overgeleverde feiten voor de stichting van de kerk met veronderstellingen moeten volstaan, dan geldt dat ook voor de geschiedenis van de landontginning in Zoeterwoude.
Zo is het ook te verklaren, dat Gelderswoude tot Zoeterwoude behoort en niet tot Benthuizen, waar het zo veel dichter bij ligt en eveneens, dat in 1295 zelfs het Bloclant in het ambacht Zegwaart tot de parochie Zoeterwoude gerekend werd.
Dwars door het gebied, waaruit in 1485 de Groote polder gevormd werd, zal dan de oude verbindingsweg gelopen hebben tussen de Zwietstreek en het dorp Zoeterwoude, welke weg in, of na 1486 vervangen is door de Nieuwe weg.
Wellicht heeft er in het vroegere moeras behalve het westwoud nog wel meer bos gelegen, zodat de gehele wildernis reeds vóór de ontginning het Zwieterwoud heette, vandaar de naam van het ontginningsdorp: in den Zwieterwoude, Zoeterwoude.
190.
Artikel: 1981051516 Titel: Hoe komen wij aan onze namen Rubriek/subrubriek: Genealogie / Familie
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Hartevelt - Liesveld, Th.M. van
Het is nu (in 1981) 170 jaar geleden, dat Napoleon voor alle ingezetenen in onze gewesten een familienaam verplicht stelde. Sedertdien kennen wij de "Burgerlijke Stand". Bij het aangeven van de familienaam aan de ambtenaar van de burgerlijke stand zijn veel namen klakkeloos en ondoordacht gekozen of overgenomen, zodat de oorspronkelijke betekenis veelal is verdwenen.
191.
Artikel: 1981055353 Titel: Afscheid Rubriek/subrubriek: Gebeurtenis / Afscheid
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Paardekooper jr., C.P.J.
Begin 1981 heeft Wim Bosman de redactie van Suetan verlaten. Gedurende ruim zes jaar heeft hij met al zijn energie van Suetan een volwaardig geschiedkundig tijdschrift gemaakt. Geen moeite was hem te veel om van elke aflevering van Suetan iets moois te maken. Het laatste nummer van 1980 is met zijn terugblik op een aantal markante themanummers een waardige afsluiting van zijn loopbaan als hoofdredacteur.
Artikel: 1981070202 Titel: Stichting Oud-Zoeterwoude Rubriek/subrubriek: Algemeen / Colofon
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Secretariaat Oud Zoeterwoude
Statutair opgericht op 12 februari 1970 gevestigd: Lebuïnusstraat 16 2382 XP Zoeterwoude
Stichting "Oud-Zoeterwoude"
2382 XP Zoeterwoude
De stichting heeft ten doel de bevordering van de kennis van en de belangstelling voor de geschiedenis van Zoeterwoude en omgeving; het opsporen, verzamelen en bewaren van gegevens, feiten en voorwerpen omtrent de geschiedenis van Zoeterwoude en het zo
Oranjelaan 22 , Zoeterwoude
Dorpsstraat 9, Zoeterwoude
Lebuïnusstraat 16, Zoeterwoude
Hoge Rijndijk 29, Zoeterwoude
Noordbuurtseweg 35, Zoeterwoude
Hoge Rijndijk 48, Zoeterwoude
Watertje 44, Zoeterwoude
Zuidbuurtseweg 61 , Zoeterwoude
Dorpsstraat 2, Zoeterwoude
te Zoeterwoude t.n.v. de Penningmeester Stichting Oud-Zoeterwoude.
Het periodiek van de Stichting Oud-Zoeterwoude verschijnt 4x per jaar. Voor
Kopij en reacties: Lebuïnusstraat 16, 2382 XP Zoeterwoude.
194.
Artikel: 1981071011 Titel: Een stukje historie van de Geer- en Kleine Blankaart polder Rubriek/subrubriek: Polders / Geerpolder
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Paardekooper jr., C.P.J.
Schenking Aan onze stichting is onlangs door de familie S.C. Slingerland uit Leiderdorp een oude notariële akte geschonken. De familie had deze akte verkregen uit de nalatenschap van een familielid. Zij was echter van mening, dat de akte bij de stichting Oud Zoeterwoude meer op haar plaats was, dan thuis in een bureaulade of oude doos.
Zij was echter van mening, dat de akte bij de stichting Oud Zoeterwoude meer op haar plaats was, dan thuis in een bureaulade of oude doos.
De oude akte, gedateerd 30 december 1867, betreft een contract van een eigenaresse van land in de Geer- en Kleine Blankaart Polder, de Wed. A. van der Salm-van der Hoeven (eigenaresse van de boerderij thans bewoond door de fam. Versteegen in de Zuidbuurt), waarin zij haar eigendommen inbrengt in een maatschap bestaande uit alle ingelanden van deze polder om te komen tot droogmaking van de Geer- en Kleine Blankaard Polder onder Zoeterwoude en Stompwijk "ten doel hebbende het tot stand brengen eener droogmaking van door uitvening ontstane plassen gelegen in den Geer- en Kleine Blankaard Polder onder de Gemeente Soeterwoude en Stompwijk met verrekening van ingebrachte gronden en toebedeelde gronden".
Het bestuur van de polder bestond uit J. Groenewegen, N. Kleijweg en C. Olsthoorn, terwijl secretaris was P.J.A. Boonekamp, secretaris en ontvanger der gemeente Zoeterwoude.
195.
Artikel: 1981071212 Titel: Van de Hel naar de Hemel (2) - Opsporing verzocht Rubriek/subrubriek: Algemeen / Opsporing verzocht
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Redactie Suetan
Destijds heeft Oud Zoeterwoude van de oud-koster van de st. Janskerk, de heer C.J. onderwater, uit de nalatenschap van deken Juffermans diens originele serie Van de Hel naar de Hemel ten geschenke gekregen. Dit origineel bestaat uit drie schoolschriften met de kranteknipsels uit Sursum Corda.
Destijds heeft Oud Zoeterwoude van de oud-koster van de st.Janskerk, de heer C.J. onderwater, uit de nalatenschap van deken Juffermans diens originele serie" Van de Hel naar de Hemel" ten geschenke gekregen.
Op elk (los) blad is aan de ene zijde de wekelijkse aflevering over de geschiedenis van Zoeterwoude geplakt (met correcties en aanvullingen van de auteur zelf) en aan de andere zijde alle misintenties en andere belangrijke zaken, die 's zondags vanaf de preekstoel werden medegedeeld.
196.
Artikel: 1981071213 Titel: Van de Hel naar de Hemel (2) - Pieter van Leyden Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Kerk en religie
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
Na 1292 moeten we 24 jaar wachten, tot we weer eens iets op kerkelijk gebied van Zoeterwoude horen. Dinsdag 9 november 1316 maakte onze pastoor - nu niet meer heer Jacobus, maar heer Pieter van Leyden - zijn testament, waarin ook zijn toekomstige opvolgers in het pastoraat bedacht werden.
Na 1292 moeten we 24 jaar wachten, tot we weer eens iets op kerkelijk gebied van Zoeterwoude horen.
Tot die pastoorsprebende van Zoeterwoude behoorde in 1316 blijkbaar wel een koe, maar weinig of geen weiland.
Bovendien vermaakte hij aan de pastoorsprebende het huis, dat hij in Zoeterwoude bezat.
Heer Pieter van Leyden schijnt een vermogend man geweest te zijn, want hij bezat behalve het huis te Zoeterwoude ook nog een groot stenen huis te Leiden aan de Breestraat hoek Pieterskerkkoorsteeg, dat hij zelf had laten bouwen.
Hij was niet alleen pastoor of persoon 2) der kerk van Zoeterwoude, maar ook kanunnik van St. Pieter te Utrecht en Middelburg.
Wanneer Pieter van Leyden pastoor van Zoeterwoude is geworden, weten we niet, maar hij zal vermoedelijk op het einde van 1319 of in het begin van 1320 gestorven zijn, want zijn testamentaire beschikkingen zijn 13 februari 1320 door de Utrechtse bisschop Frederik van Sierck bekrachtigd 4).
Toen Pieter van Leyden ca. 1320 overleed, behoorde het patronaatsrecht van zijn kerk nog tot de voorrechten van de Hollandse gravenkroon, maar(reeds) in 1328 wist de invloedrijke landcommandeur der Johannieters Jacob van Denmarcken, sedert 1312 bisschop van Suden i.p.i.) en wijbisschop van Utrecht, van graaf Willem III voor de commanderij van zijn orde te Haarlem het patronaatsrecht der kerken van Hazerswoude en Zoeterwoude te verkrijgen 5).
197.
Artikel: 1981071313 Titel: Van de Hel naar de Hemel (2) - De commanderij van Haarlem Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Kerk en religie
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
De orde van St.Jan of van de Johannieters, ook wel St.Jansheren en later Maltezerridders genoemd, was tijdens de eerste kruistocht door enige vrome ridders te Jeruzalem gesticht om de pelgrims te verplegen en te verzorgen. Later was daar als doel bovendien de verdediging van het H.Land en de strijd tegen de ongelovigen bijgekomen.
Het was dit huis, dat in verloop van tijd het patronaatsrecht van vier parochiekerken verkreeg, namelijk die van Heemskerk, Hazerswoude, Zoeterwoude en Beverwijk.
Toen in 1473 Johan Willem Janssen pastoor van Zoeterwoude werd, was hij nog maar diaken en moest dus eerst nog priester gewijd worden.
Doch hij is dan ook 41 jaren pastoor van Zoeterwoude geweest 7).
198.
Artikel: 1981071414 Titel: Van de Hel naar de Hemel (2) - Johannieters, ofwel Hereboeren Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Kerk en religie
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
Als blijk van dankbaarheid voor het geschonken patronaatsrecht der kerken van Hazerswoude en Zoeterwoude ontving graaf Willem III van de landcommandeur der Johannieters voor zichzelf en zijn opvolgers met hun vrouwen oudste zoon of dochter het recht op gastvrijheid in alle reeds bestaande of nog op te richten commanderijen der Sint-Jansorde in Holland en Zeeland.
Als blijk van dankbaarheid voor het geschonken patronaatsrecht der kerken van Hazerswoude en Zoeterwoude ontving graaf Willem III van de landcommandeur der Johannieters voor zichzelf en zijn opvolgers met hun vrouwen oudste zoon of dochter het recht op gastvrijheid in alle reeds bestaande of nog op te richten commanderijen der Sint-Jansorde in Holland en Zeeland.
Nadat de commandeur der Haarlemse St. Jansheren in 1328 het patronaatsrecht der kerk van Zoeterwoude verkregen had, duurt het bijna zeventig jaar voordat we op kerkelijk gebied iets over Zoeterwoude vernemen.
Te Zoeterwoude werd nu Simon Nicolaasz van Schoten pastoor, wat hij van dec. 1439 tot zijn dood in 1473 gebleven is.
Zo zien we dus de pastoor van Zoeterwoude in 1439 en waarschijnlijk reeds vele decenniën daarvoor een boerderij exploiteren en in Buren, Harmelen, Hazerswoude, Heemskerk, Ingen en Waarder is het volgens de bronnen 8) niet anders geweest, zodat het ons niet verbaast, dat men de Nederlandse Johannieters wel hereboeren heeft genoemd 9).
199.
Artikel: 1981071415 Titel: Van de Hel naar de Hemel (2) - Een Rijnse gulden per jaar Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Kerk en religie
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
Niet alleen de pastoorsprebende, ook de kerk van Zoeterwoude had grond in eigendom. Want in 1454 werd door de commandeur der St. Jansheren te Haarlem bij akte, voor de schepenen van Leiden verleden, een erfhuur afgekocht, waarmee twintig morgen, binnen de grenzen van het ambacht gelegen en tot de kerkegoederen van Zoeterwoude behorende waren bezwaard.
Niet alleen de pastoorsprebende, ook de kerk van Zoeterwoude had grond in eigendom.
Want in 1454 werd door de commandeur der St. Jansheren te Haarlem bij akte, voor de schepenen van Leiden verleden, een erfhuur afgekocht, waarmee twintig morgen, binnen de grenzen van het ambacht gelegen en tot de kerkegoederen van Zoeterwoude behorende, waren bezwaard.
Tijdens het pastoraat van Simon van Schoten (1439-1473) werd het grondbezit der pastoorsprebende met enige in Zoeterwoude gelegen goederen uitgebreid, die de pastoor in 1466 kocht.
200.
Artikel: 1981076262 Titel: Van de Hel naar de Hemel (2) - Het Kerkelijk leven Rubriek/subrubriek: Geschiedenis / Kerk en religie
Verschenen in: 1981 Auteur(s): Juffermans, P.J.A.
Tot dusverre heb ik voornamelijk over dingen gesproken, die met godsdienst en kerk niet veel te maken hebben, doch ook het kerkelijk leven van het middeleeuwse Zoeterwoude vraagt onze aandacht, al is daarvan vóór 1473 maar bitter weinig te vertellen. De oudste pastoor van Zoeterwoude, ons met name bekend, is een zekere heer Jacobus, die met drie buurtpastoors betrokken was in een grensgeschil tussen de kerk van Leiderdorp en de Leidse St. Pieter.
Tot dusverre heb ik voornamelijk over dingen gesproken, die met godsdienst en kerk niet veel te maken hebben, doch ook het kerkelijk leven van het middeleeuwse Zoeterwoude vraagt onze aandacht, al is daarvan vóór 1473 maar bitter weinig te vertellen.
De oudste pastoor van Zoeterwoude, ons met name bekend, is een zekere heer Jacobus, die met drie buurtpastoors betrokken was in een grensgeschil tussen de kerk van Leiderdorp en de Leidse St. Pieter.
Om dit geschil te beslechten wees de aartsdiaken van de Utrechtse dom, Adolf van Waldeck, onder wiens rechtsmacht deze kerken stonden, de pastoors van Zoeterwoude, Voorschoten, Koudekerk en Hazerswoude als scheidsrechters aan.
Het is gedateerd 25 augustus 1292, maar leert ons over de parochie Zoeterwoude niets anders dan de naam van haar pastoor en het feit, dat deze in 1292 tevens deken van Rijnland was.
Een andere pastoor van Zoeterwoude, die ook deken van Rijnland was, is ons uit de M.E. niet met zekerheid bekend.
Zoekresultaat verdeeld over 30 pagina's, met elk (max.) 40 publicaties: