Website Oud Zoeterwoude Suetan kwartaalbladen Zoekresultaat

Zoekresultaat:    Onderwijs   (in veld: Rubriek)     

Aantal gevonden publicaties : 14   (uit: 1670)


Uitgebreid zoeken

Klik op publicatie voor vergroting en meer informatie

1. Artikel: 1974090506  
Titel: Soeterwoude's nieuwe schoolmeester (1)
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / Openbare (basis)school dorp
Verschenen in: 1974
Auteur(s): Bosman, W.
Zijn leeropdracht.
Het archief van onze stichting werd dezer dagen verrijkt met een schitterend handgeschreven copie van het besluit d.d. 19 november 1798 inzake de aanstelling van en instructies voor een nieuwe schoolmeester in Zoeterwoude.
Het stuk is een in zeer veel dank aanvaard geschenk van mevr. W.C. Dorrepaal-Parlevliet.
Het blijkt, dat in genoemd jaar de heer A. Folderman als schoolmeester werd opgevolgd door de heer T.C. van Rossum.
  • Uit de aanvang van het stuk lezen wij hoe dat in zijn werk ging. "Ordre en Instructie" waarna den schoolmeester van Soeterwoude zich in het waarnemen van zijn post aldaar zal hebben te gedragen. "Alzoo op den 1 Junij 1798 door het bedanken van den Eerzamen en Vaderland lievende Burger Arij Folderman, voor den post van Schoolmeester alhier, tot innig Leedweezen zoo der Jeugd, als deszelfs ouders, benevens de Municipaliteit deezes Ambachts, de School meesters plaats aldaar vacant was geworden, en daar dezelve over Zulks door een ander bequaam persoon, tot onderwijs der Jeugd en de verdere bediening aldaar, behoord te werden vervuld, en waargenoomen, zoo heeft de Municipaliteit goedgevonden om bij advertentien in de Couranten, allen welken tot voornoemde post zouden inclineeren, en daartoe de vereischte bekwaamheeden bezitten, tegen den 28 junij "1798 op het voornoemde Dorp des morgens om 10 uuren zich in het School aldaar te laaten vinden ten einde hunne bekwaamheeden te laaten Examineeren en uit de presenten een bekwaam persoon tot het vervullen der vacante posten, te beroepen en aantestellen, zooals ook ten zelven dagen door de Municipaliteit is geschied, en daartoe beroepen den Burger Teunis Pieter van Rossum, zoals bij hem dan ook is aangenomen, om het aan hem opgedragen Schoolmeesters Ampt, mitsgaders het waarneemen en opwinnen van de Klok, in de Ambachts tooren, met alle gehoorzaamheid te bedienen en zich te Reguleeren na de Articulen hier na volgende:
  • Den Schoolmeester zal eeven zoo als in art. 5. omtrend het Spellen en Leezen de onzijdigheid de Religie is bepaald, 't zelve in het onderwijs weegens het Schrijven in agt moeten neemen, en dus de Jeugd met zodanige Exempels Instrueeren als "welke bijzonder dienen kunnen om dezelve, tot beschaafde en nuttige Leeden der Maatschappij te vormen, als met welgestelde Huur en Koop Contracten, mitsgaderts assignatiën, idem missivens van onderscheidene aart en omstandigheeden, als zijnde Rouw, Huwelijksch, Koopmans of Negotiant Missivens e.a.
 

2. Artikel: 1974121112  
Titel: Soeterwoude's nieuwe schoolmeester (2)
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / Openbare (basis)school dorp
Verschenen in: 1974
Auteur(s): Bosman, W.
A-religieus onderwijs.
In het vorige nummer hebben wij gezien hoe de heer T.P. v. Rossum in 1798 werd aangesteld als schoolmeester te Zoeterwoude en hoe in een "Ordre en Instructie" zijn eigenlijke leeropdracht werd omschreven.
Niet alleen uit het veelvuldig gebruik van Franse woorden werd daarbij duidelijk, dat men zich toen in de Franse Tijd bevond; dit bleek evenzeer uit de geciteerde artikelen 5 en 6.
  • A-religieus onderwijs.
  • Uitdrukkelijk werd daarin immers vastgelegd, dat bij het onderwijs boeken gebruikt dienden te worden "als geen religie bevattende", doch speciaal "dezulken, als door het genoodschap tot nut van 't algemeen worden uitgegeven".
  • Natuurlijk was de religie wel goed, maar het werd niet langer alléén-zaligmakend geacht. Deze denkbeelden zetten zich vanzelfsprekend ook voort in het onderwijs.
  • Anders dan tot kort tevoren was het onderwijs dan ook a-religieus; men leze de "Ordre en Instructie" voor de heer T.P. v. Rossum:
  • Art. 8 Voorts zal den schoolmeester niet vermogen om den tijd tot het houden van het school, zooals hier vooren is bepaald, te emploieeren tot onderwijs in de een of andere bijzonder Religie, 't zij tot het instrueeren van psalmzingen of van Catechismus vraagen etc. zullende indien hij daar van eenig gebruik zoude gelieven te maken 't zelve alleen op bijzondere buiten de hierin bepaalde tijden (dewelke alleen tot het onderwijs van het algemeen verordend zijn) kunnen exerceeren.
  • Gelukkig voor de Zoeterwoudse bevolking betekent a-religieus onderwijs nog niet een opvoeding tot wangedrag en goddeloosheid:
  • Art. 4. Het onderwijs zal moeten beginnen en eindigen of beslooten worden met de tegenwoordigen schoolgebeden, welke in de schoolen tot nut van Algemeen in gebruik zijn.
  • Zo a-religieus was het onderwijs dus ook weer niet, al werden de gebeden dan wel voorgeschreven door - zeg maar -.
  • Ministerie van Onderwijs en niet door de kerk..
 

3. Artikel: 1975060405  
Titel: Soeterwoude's nieuwe schoolmeester (3)
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / Openbare (basis)school dorp
Verschenen in: 1975
Auteur(s): Bosman, W.
Neven-activiteiten
In eerdere afleveringen van Suetan (nrs. 14 en 15) zagen wij, dat de heer T.P. v. Rossum in november 1798 als de nieuwe schoolmeester van Zoeterwoude werd aangesteld.
Aan de hand van de voor hem geldende "Ordre en Instructie" constateerden we toen, wat zijn eigenlijke leeropdracht was en ook, dat het onderwijs toen - anders dan tevoren - een a-religieuze basis had.
  • Aan de hand van de voor hem geldende "Ordre en Instructie" constateerden we toen, wat zijn eigenlijke leeropdracht was en ook, dat het onderwijs toen - anders dan tevoren - een a-religieuze basis had.
 

4. Artikel: 1975091012  
Titel: Soeterwoude's nieuwe schoolmeester (4)
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / Openbare (basis)school dorp
Verschenen in: 1975
Auteur(s): Bosman, W.
Werktijden
De heer T.P. van Rossum, de in november 1798 nieuw benoemde schoolmeester van Zoeterwoude, is zo langzamerhand een echte oude bekende van ons geworden.
In de aflevering 14, 15 en 17 van Suetan hebben wij hem steeds beter leren kennen. aan de hand van de voor hem geldende "Ordre en Instructie". Wij weten wat voor onderwijs hij moest geven en hoe hij dat moest doen.
  • In de aflevering 14, 15 en 17 van Suetan hebben wij hem steeds beter leren kennen. aan de hand van de voor hem geldende "Ordre en Instructie". Wij weten wat voor onderwijs hij moest geven en hoe hij dat moest doen.
  • Den Schoolmeester zal gehouden zijn het gehele jaar op alle werkdagen tot het onderwijsen der Kinderen te vaceeren, des morgens van Neegen Uuren tot twaalf Uuren, en na de middags van half twee tot vier Uuren, zullende de kinderen gehouden zijn om met het klokkegeslag in de School te zijn opdat het onderwijs precies met het uur zal begonnen worden, uitgezondert des woensdags wanneer het School alsdan s'namiddags ten drie Uur en zal eindigen, en bij het te Laat komen zal den Schoolmeester verplicht zijn de ouders of voogden daarvan te verwittigen.
  • Maar misschien kon hij toch nog op een andere wijze aan het onderwijs wat verdienen. De kinderen hadden immers boeken en schoolbehoeften nodig. En die moest iedereen, arm of rijk, zelf betalen.
  • Men kan beter nu bij het onderwijs zijn dan toen in 1798.
 

5. Artikel: 1984092324  
Titel: Zoeterwoude een eeuw geleden - De nieuwe school aan de Heerenstraat te Zoeterwoude
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / School Herenstraat
Verschenen in: 1984
Auteur(s): Paardekooper jr., C.P.J.
Uit een vroegere publicatie is al bekend dat de gemeente Leiden per 1 april 1882 geen kinderen uit Zoeterwoude meer wilde toelaten op de scholen in Leiden en dat de gemeente Zoeterwoude hierdoor gedwongen werd een school te bouwen in het gebied tegen Leiden gelegen.
Zoeterwoude strekte zich toen nog uit tot de Witte en Zoeterwoudse Singels!
 

6. Artikel: 1987025353  
Titel: De Klaverweide school
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / R.K. basisschool Klaverweide
Verschenen in: 1987
Auteur(s): Duindam, A.C.J.
De zevende en achtste groep van deze school had als project: Zoeterwoude.
En allicht kom je dan ook terecht in de geschiedenis van ons dorp.
En "Oud Zoeterwoude" droeg hierbij z'n steentje bij: Ons bestuurslid J. van Gent hield een inleiding op de school over de ontwikkeling van moeras tot het huidige dorp. Hij sprak dus over vele eeuwen.
 

7. Artikel: 1995022228  
Titel: Een greep uit de geschiedenis van het onderwijs op de Hoge Rijndijk.
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / Overig
Verschenen in: 1995
Auteur(s): Zandbergen, Jan
De gang van zaken tot 1900
Toen er van een school op de Hoge Rijndijk nog geen sprake was werd aan de overkant van de Rijn, in Leiderdorp, mogelijk al vanaf de 15e eeuw de nodige aandacht aan het onderwijs besteed, vooral vanwege de vroege aanwezigheid van een kerk en een klooster.
De meeste kinderen van "de hoge zijde" gingen, als zij al een school bezochten, daar naar toe.
  • Een greep uit de geschiedenis van het onderwijs op de Hoge Rijndijk.
  • Toen er van een school op de Hoge Rijndijk nog geen sprake was werd aan de overkant van de Rijn, in Leiderdorp, mogelijk al vanaf de 15e eeuw de nodige aandacht aan het onderwijs besteed, vooral vanwege de vroege aanwezigheid van een kerk en een klooster.
  • Op veel plaatsen was er ook nog onvoldoende keuze tussen openbaar en bijzonder onderwijs.
  • Een orde die speciaal opdracht had om in kleine gemeenten in het bisdom Haarlem het onderwijs te verzorgen.
  • Op steun van het Rijk behoefde niet te worden gerekend, want in die tijd toen de Schoolstrijd nog in volle hevigheid woedde, werd alleen het openbaar onderwijs gesubsidieerd.
  • Het bijzonder onderwijs moest zichzelf zien te bekostigen.
  • In 1920 komt een einde aan de Schoolstrijd door de financiële gelijkschakeling van openbaar en bijzonder onderwijs.
  • Voor het overige was het louter klassikaal onderwijs, met overgaan en zittenblijven en stond de leerstof centraal.
 

8. Artikel: 1995025864  
Titel: Het onderwijs, vijfenveertig jaar terug in de tijd
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / Overig
Verschenen in: 1995
Auteur(s): Vink, Joop
In het kader van het zilveren jubileum van de Stichting 'Oud Zoeterwoude' en de te houden onderwijstentoonstelling van 18 maart t/m 29 april 1995 wil ik middels deze bijdrage in 'Suetan' vijf en veertig jaar terug gaan in de tijd.
Het is niet mijn bedoeling om een uitgekiend wetenschappelijk artikel te produceren, maar ik wil bij u herinneringen oproepen aan de toenmalige onderwijssfeer.
  • De aan elk vak te besteden uren stonden vermeld op het Rooster van werkzaamheden der Bijzondere School, vastgesteld door het Bestuur der School en gezien door de Inspecteur van het Lager Onderwijs.
  • Per 1 februari 1952 mocht ik met groot verlof en begon diezelfde dag weer te werken in het onderwijs (DON BOSCO).
  • Over de ontwikkelingen in het onderwijs te Zoeterwoude: nieuwe collega's, nieuwe gebouwen, onderwijsvernieuwing, ouderparticipatie, democratische bestuursvorm, integratie kleuter- en lagere school, hoofdenkring, vakleerkrachten, schoolartsen en -tandartsen (Dentalcar), leerplanontwikkeling naar het schoolwerkplan enz. zou ik nog veel kunnen vertellen, maar in dit artikel wilde ik hoofdzakelijk herinneringen oproepen aan 1950, het beginjaar van mijn onderwijsloopbaan in Zoeterwoude-Dorp.
  • Hij gaf onderwijs aan ± 17 kinderen van alle leerjaren - een z.g. éénhoofdige school.
  • Op 1 mei 1943 werd tot Hoofd van de nieuw opgerichte school voor Voortgezet Lager Onderwijs benoemd meester B. van Tongeren, die sinds 1 januari 1940 onderwijzer was aan de R.K. Jongensschool.
  • De invoering van het VGLO-onderwijs geschiedde in de oorlogsjaren op last van de Duitse bezettende overheid (verplicht onderwijs t/m het 14e jaar!).
 

9. Artikel: 1997085460  
Titel: De opkomst van het katholiek onderwijs in Zoeterwoude
Rubriek/subrubriek: Onderwijs /
Verschenen in: 1997
Auteur(s): Noordermeer, Cok
De tweede helft van de 19e eeuw kennen wij vooral van de kinderarbeid, de industriële revolutie en de aardappeleters door Vincent van Gogh.
Een tijd die zich kenmerkt door armoede, zowel in de steden als op het platte land.
In diezelfde periode bouwt de katholieke kerk, nadat in 1853 de bisschoppelijke hiërarchie hersteld is, aan voorzieningen voor onderwijs, ouderen- en armenzorg, die het predicaat "katholiek" moeten hebben.
De geestelijkheid heeft de boodschap meegekregen te bouwen.
  • De opkomst van het katholiek onderwijs in Zoeterwoude
  • In diezelfde periode bouwt de katholieke kerk, nadat in 1853 de bisschoppelijke hiërarchie hersteld is, aan voorzieningen voor onderwijs, ouderen- en armenzorg, die het predikaat "katholiek" moeten hebben.
  • De enige lagere school in het dorp, want van bijzonder onderwijs is nog geen sprake.
  • In 1 864 stuurt de burgemeester van Leiderdorp een nota aan de burgemeester van Zoeterwoude, voor de kosten van het onderwijs aan 47 Zoeterwoudse kinderen.
  • Het onderwijs is voornamelijk gericht op geheugenvulling.
  • Voor de meeste kinderen is dit het enige onderwijs dat zij genieten, want doorleren is midden vorige eeuw voor weinig kinderen weggelegd.
  • Het onderwijs is in die jaren een zaak van de gemeente, zodat de kosten van een nieuw te bouwen school op haar begroting zullen komen.
  • Veel geld voor het onderwijs en een nieuwe school is er dus niet.
  • Wat de pastoor wil is de jaarlijkse rente van dit fonds, ongeveer f 200, voor het onderwijs bestemmen.
  • Wat nu kost het onderwijs in 1869.
  • "Kaart van het westelijk halfrond, het oostelijk halfrond, Europa, Nederland en Zuid Holland, aardglobe, schoolborden, letterkast, wijzerplaat, telraam, maten en gewichten, platen voor aanschouwelijk onderwijs, stemvork, thermometer, enige natuurkundige werktuigen (gebroken), leien, schriften, pennen, pot/oden, griffels, inkt, krijt, lees-, reken-, zangen taalboekjes, atlasjes, eenige handleidingen en eene kleine bibliotheek, welke het eigendom is van den ondergetekende ".
  • Niet alleen verzorgen de zusters dan het onderwijs, maar zij hoeven bovendien geen salaris betaald te worden.
  • Vanaf dat moment wordt het katholiek onderwijs voor een belangrijk deel gefinancierd uit de opbrengst van de kerkschapen.
  • In de boeken van 1905 bijvoorbeeld is nog terug te vinden dat het onderwijs op de meisjesschool f 1469,14 gekost heeft.
  • Ook nu nog worden jaarlijks "kerkschapen" uitgezet, hoewel de opbrengst niet meer wordt aangewend voor het onderwijs.
  • Was in 1868 het onderwijs nog in handen van de gemeente.
  • In 1883 is het onderwijs vrijwel geheel een aangelegenheid van de kerk.
 

10. Artikel: 2010110304  
Titel: De Rooms Katholieke Vakschool voor Meisjes aan het Galgewater in Leiden
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / R.K. Huishoudschool aan het Galgewater
Verschenen in: 2010
Auteur(s): Onderwater, Paul
In september 2010 is er een leuk boekje verschenen over de historie van de huishoud(vak)school aan het Galgewater in Leiden.
Veel Zoeterwoudse dames hebben daar een opleiding gevolgd.
De school is in 1908 opgericht op initiatief van Pater P. Bouters, die destijds was verbonden aan de Hartebrug-parochie in Leiden.
Begin 1900 gingen veel Leidse meisjes uit de arbeidersstand aan het werk in de fabrieken en daardoor trokken veel andere meisjes uit omliggende plaatsen naar de stad om daar in de huishouding een betrekking te zoeken.
 

11. Artikel: 2012020609  
Titel: De Antoniusschool in Zoeterwoude
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / Antoniusschool
Verschenen in: 2012
Auteur(s): Versteegen, Freek
IJsheiligen
In een vanouds agrarische gemeente als Zoeterwoude, waar de meeste inwoners voor hun inkomsten sterk afhankelijk waren van de weersgesteldheid is het niet zo verwonderlijk, dat er een drietal straten is vernoemd naar de IJsheiligen: Pancratius, Servatius en Bonifatius.
Die feestdagen vallen op 12, 13 en 14 mei en dat wordt al eeuwenlang gezien als de periode in het jaar waarna er definitief geen nachtvorst meer komt. (Maar uitzonderingen bevestigen natuurlijk altijd de regel!).
  • En Koos Paardekooper weet zowel vanuit zijn werk als vertegenwoordiger in veevoeder, als ook vanuit zijn betrokkenheid bij het agrarisch onderwijs dat toen alles er op gericht was om de binnenlandse voedselproductie met alle middelen inclusief kunstmest zo snel mogelijk te verhogen.
 

12. Artikel: 2012054444  
Titel: Reactie van lezers
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / Landbouwschool
Verschenen in: 2012
Auteur(s): Versteegen, Freek
Zoals u weet heb je in ons land vanouds Boeren, Burgers en Buitenlui.
En hoewel wij onszelf in Zoeterwoude wel graag een beetje als buitenlui willen zien, blijven de meesten van ons natuurlijk toch maar gewone burgers voor wie het boerenleven steeds weer verrassingen oplevert.
  • En over de puntentelling bij het melkexamen van toen zouden de onderwijs-deskundigen van nu jarenlang kunnen vergaderen!
 

13. Artikel: 2013127879  
Titel: Aloysiusschool
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / R.K. basisschool Aloysius
Verschenen in: 2013
Auteur(s): Vink, Joop
In november 1867 gebood de schoolopzichter Mr. De Goeje om de Openbare School van de Gemeente Zoeterwoude te sluiten.
Reeds enige jaren was door de schoolopziener dwang uitgeoefend op het Gemeentebestuur om een nieuwe school te bouwen, omdat de bestaande school te klein was.
 

14. Artikel: 2017096868  
Titel: Foto uitgelicht
Rubriek/subrubriek: Onderwijs / R.K. basisschool Aloysius
Verschenen in: 2017
Auteur(s): Hoeven, Gerard van der
Op 5 juli 1985 werd in een grote kring op de speelplaats door leerlingen en onderwijzend personeel afscheid genomen van de Aloysiusschool.
In het laatste schooljaar waren vijf onderwijskrachten actief: Gerrie van der Meer, Pauline Knaap, Jan Fase, Cock Noordermeer en Joop Vink.
Met op de speelplaats links de gang tussen de lokalen aan de Schenkelweg en rechts de lokalen aan de Jan van Banningstraat.
Het hoge pand links was destijds de gymzaal, later de praktijkruimte van Jeannet van der Meer.
 

 

Uitgebreid zoeken

Laatste wijziging binnen getoonde publicaties: 16 april 2023